Treść umowy zlecenia zleceniodawca i zleceniobiorca mogą „(...) ułożyć (...) według swojego uznania”, z tym, że musi być ona zgodna z obowiązującymi przepisami prawa oraz zasadami współżycia społecznego (art. 353[1] K.c.). Przyjmujący zlecenie sam sobie organizuje pracę, korzystając tylko ze wskazówek zleceniodawcy (np. w jakim przedziale czasowym może dane zlecenie wykonywać). Na podstawie art. 738 par. 1 zd. 1 K.c. może on „(...) powierzyć wykonanie zlecenia osobie trzeciej (...) , gdy to wynika z umowy (...) albo gdy jest do tego zmuszony przez okoliczności.(...)” np. zdarzenie losowe, choroba , pilne wezwanie urzędowe.
Stanowisko Sądu Najwyższego
Zastępstwo na umowie zlecenia było również przedmiotem zainteresowania Sądu Najwyższego(dalej: SN). W wyroku SN z dnia 26 listopada 1998 r., I PKN 458/98 czytamy: ”Możliwa w umowach typu zlecenie klauzula wykonywania usług przez osobę trzecią - zastępcę (art. 738 § 1 w związku z art. 750 KC), jest niedopuszczalna w umowie o pracę (art. 22 § 1 KP)”.
W jego uzasadnieniu SN podaje:
„Strony umowy typu zlecenie mogą bowiem postanowić, że na powierzenie osobie trzeciej wykonywania czynności stanowiących przedmiot zobowiązania powinien zleceniobiorca uzyskać każdorazowo pisemną akceptację zleceniodawcy. Jest to zgodne z przepisem art. 738 § 1 KC, który stanowi w zdaniu pierwszym, że przyjmujący zlecenie może powierzyć wykonanie zlecenia osobie trzeciej tylko wtedy, gdy to wynika z umowy lub ze zwyczaju albo gdy jest do tego zmuszony przez okoliczności. Od zasady osobistego wykonania zlecenia, którego przedmiotem jest dokonanie określonej czynności prawnej, czyli zlecenia sensu stricto (art. 734 § 1 KC), prawodawca dopuszcza więc szerokie odstępstwa, a trzeba pamiętać, że do umów o świadczenie usług nie uregulowanych innymi przepisami stosuje się przepisy o zleceniu w sposób ,,odpowiedni", wobec czego zakres wspomnianych odstępstw może przy świadczeniu czynności faktycznych (umowa typu zlecenie - art. 750 KC) być niekiedy jeszcze szerszy i przyjmującego zlecenie stawiać względem osoby trzeciej w sytuacji swoistego ,,podzleceniodawcy" (podprzedsiębiorcy).”
Podsumujmy
Jeżeli w umowie zlecenia będzie zawarta klauzula o możliwości jego wykonania przez osobę trzecią, i zajdzie taka potrzeba, wtedy należy powiadomić o tym zleceniodawcę podając mu imię, nazwisko i adres swego zastępcy. Co ważne, mimo tego, że w danym dniu lub dniach zlecenie będzie realizował kto inny – zawsze odpowiedzialny za jego wykonanie jest zleceniobiorca.
Podstawa prawna:
- art. 738 K.c.;
- wyrok SN z dnia 26
listopada 1998 r., I PKN 458/98
Stan prawny na 17 stycznia 2011 roku
