Sprzedawcy mają niewiele czasu na dostosowanie się do przepisów nowej ustawy, która wchodzi w życie już 25 grudnia. Wtedy wszystkie obowiązujące dotąd przepisy stracą moc, a umowy zawierane będą na nowych zasadach. Nieprzestrzeganie wprowadzanych mocą ustawy rozwiązań może przedsiębiorców słono kosztować – kara grzywny za nieprzestrzeganie praw konsumenta może sięgnąć nawet 5000 zł. Na czym będą polegały zmiany?
Zmiany w umowach zawieranych w typowych warunkach
Nowa ustawa nakłada na sprzedających w typowych warunkach (nie wliczają się w to transakcje na odległość lub poza siedzibą przedsiębiorstwa) obowiązek wyczerpującego informowania konsumentów o szczegółowych warunkach umowy w momencie, gdy klient wyrazi chęć zakupu, ale koniecznie jeszcze przed sfinalizowaniem transakcji. Sprzedawca koniecznie musi poinformować konsumenta o szeregu właściwości produktu określanych przez ustawę, w tym wszystkich dodatkowych (także ukrytych) kosztach. Nie oznacza to, że za każdym razem w trakcie zakupu pasty do zębów, chleba czy marchewki sprzedawca będzie musiał informować klientów o wszystkich właściwościach produktu – nowe przepisy nie dotyczą zwykłych umów dnia codziennego.
Na co powinni uważać sprzedający na odległość?
Ustawa wprowadza także regulacje dla umów zawieranych na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa (np. sprzedaż w e-sklepach, na aukcjach internetowych czy przez telefon), których wartość przekracza 50 zł. Zmiany dotyczą poszerzenia zakresu informacji, których sprzedający powinien udzielić kupującemu w procesie sprzedaży. Co ważne, wszystkie wiadomości przekazane przed zakupem stają się automatycznie elementem ostatecznej umowy. Ważne, aby przedsiębiorca udostępnił kupującym swoje pełne dane identyfikacyjne, całkowitą cenę produktu (wraz z kosztami przesyłki) i poinformował o terminach wykonania usługi oraz terminie i sposobach odstąpienia od umowy. Na przedsiębiorcy spoczywa także obowiązek dostarczenia produktów pozbawionych wad. Dodatkowo każdy przedsiębiorca musi zadbać o to, aby kupujący dokładnie widział, w którym momencie dokonuje zakupu (np. wciskając odpowiedni przycisk w wirtualnym sklepie).
Rozszerzenie praw konsumentów
Ustawa ma na celu przede wszystkim większą ochronę praw konsumentów. Jednym z najważniejszych dla kupujących postanowień jest wydłużenie czasu, w którym można odstąpić od umowy bez podania przyczyny i ponoszenia kosztów, z 10 do 14 dni. Jeśli sprzedający nie poinformuje kupującego o czasie, w którym można to zrobić, klient będzie mógł odstąpić od umowy w terminie 12 miesięcy po upływie 14 dniowego terminu podstawowego. Jeśli nabywca będzie chciał skorzystać z tego prawa, strony transakcji powinny w ciągu dwóch tygodni zwrócić sobie wszystko, co nawzajem świadczyły, a konsument zazwyczaj ponosi jedynie bezpośrednie koszty zwrotu towaru. Prawo zwrotu nie obejmuje jednak wszystkich towarów – ustawa wylicza cały szereg produktów, których charakter uniemożliwia zwrot - są to np. przedmioty wykonane na indywidualne zamówienie klienta.
Zasady zgłaszania wad produktów i odpowiedzialności sprzedawcy tylko w Kodeksie cywilnym
Konsument, który będzie chciał dochodzić swoich praw od sprzedawcy w związku wadą produktu zakupionego 25 grudnia 2014r. lub później powinien powołać się na przepisy Kodeksu cywilnego. Nowa ustawa przenosi bowiem do niego wszystkie regulacje związane z odpowiedzialnością sprzedawcy za wady rzeczy odnoszące się do sprzedaży konsumenckiej. Część zasad "reklamacji" pozostaje bez zmian, niektóre przepisy zostały jednak zmodyfikowane. Nadal aktualna pozostaje zasada, iż w przypadku gdy przedsiębiorca nie ustosunkuje się do zgłoszenia dokonanego przez konsumenta w terminie 14 dni to przyjmuje się, że uznał żądania nabywcy za zasadne (dot. naprawy, wymiany oraz obniżenia ceny). Nowością jest np. umożliwienie konsumentowi odstąpienia od razu od umowy albo żądania obniżenia ceny jeżeli rzecz nadal jest wadliwa pomimo, iż została wcześniej wymieniona lub naprawiana (dotychczasowe regulacje nie były tak jednoznaczne w tym zakresie, a sprzedawcy wielokrotnie naprawiali wadliwe produkty).
Wydłużeniu będzie podlegał także ustawowy termin gwarancji. Po wejściu ustawy w życie, o ile nie zastrzeżono w dokumencie gwarancji innego terminu, będzie on wynosił 2 lata od daty wydania towaru.
Nowa ustawa o prawach konsumenta wejdzie w życie 25 grudnia 2014 r.
Opracowanie: Kancelaria Radcy Prawnego Tomasza Mierzwickiego
