Zobaczmy przepisy
Z treści art. 29 par. 3 pkt 1 Kodeksu pracy (K.p.) wynika, że nie później niż w ciągu 7 dni od zawarcia umowy o pracę pracodawca informuje pracownika na piśmie o podstawowych warunkach jego zatrudnienia. Jednym z punktów takiej informacji jest podanie jaka obowiązuje pracownika dobowa i tygodniowa norma czasu pracy.
Zobacz:
Informacja o warunkach zatrudnienia - wzór
W art. 129 par. 1 Kodeksu pracy (K.p.) ustawodawca ustalił podstawową dobową i tygodniową normę czasu pracy. Dobowa norma czasu pracy wynosi 8 godzin, natomiast norma tygodniowa – 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
Dla pracowników młodocianych tygodniowy wymiar czasu pracy młodocianego w okresie odbywania zajęć szkolnych nie może przekraczać 12 godzin. W dniu uczestniczenia w zajęciach szkolnych wymiar czasu pracy młodocianego nie może przekraczać 2 godzin. Wymiar czasu pracy młodocianego w okresie ferii szkolnych nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu. Dobowy wymiar czasu pracy młodocianego w wieku do 16 lat nie może jednak przekraczać 6 godzin. Powyższe wynika z dyspozycji zawartej w art. 200[2] par. 2 i 3 K.p.
Skrócone normy czasu pracy dla określonych grup pracowników
Normę czasu pracy dla pracowników niepełnosprawnych określa art. 15 ust. 2 Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ( tekst jedn.: Dz.U. z 2011 nr 127 poz. 721 ). Ustawodawca podaje w nim, że czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo.
Czas pracy dla pracowników w podmiotach leczniczych został uregulowany w art. 93 Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 poz. 618). Czas pracy pracowników zatrudnionych w podmiocie leczniczym, w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie może przekraczać 7 godzin 35 minut na dobę i przeciętnie 37 godzin 55 minut na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Czas pracy pracowników technicznych, obsługi i gospodarczych, w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Czas pracy pracowników niewidomych zatrudnionych na stanowiskach wymagających kontaktu z pacjentami, w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie może przekraczać 6 godzin na dobę i przeciętnie 30 godzin na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Okres rozliczeniowy nie może przekraczać 3 miesięcy.
... oraz pogląd w literaturze i orzecznictwie
Literatura prawnicza podaje: „(...) dobowa norma czasu pracy ma (...) stały charakter , co oznacza, że zawsze wynosi 8 godzin, z prawną możliwością rozciągnięcia procesu pracy do 12, 16, a nawet 24 godzin w ramach przedłużenia wymiaru czasu pracy. (...) Norma czasu pracy powoduje bowiem, że jej przekroczenie określane jest jako praca w godzinach nadliczbowych z powodu przekroczenia dobowej normy czasu pracy, która jest limitowana liczbowo i polecana w sytuacjach wyjątkowych". [1]
Potwierdza to także orzecznictwo Sadu Najwyższego. W wyroku z dnia 10 września 1998 r. , I PKN 301/98 Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że „(...) Nieważna w świetle art. 18 § 2 KP jest klauzula umowy o pracę, według której czas pracy wynosi 39 godzin na tydzień i 169 godzin na miesiąc "przy osiągnięciu" 100% norm wydajności przyjętych w kontrakcie inwestycyjnym”.
Ważne!
Zapis w sprawie stałych norm czasu pracy powinien znajdować się w informacji o warunkach zatrudnienia pracownika pracującego w podstawowym systemie czasu pracy, jak również pracownika pracującego w równoważnym systemie czasu pracy.
Sprawdż:
Czas pracy - definicja, rodzaju czasu pracy
Norma czasu pracy nie oznacza wymiaru czasu pracy
Zatrudnienie pracownika na cześć etatu nie wpływa na skrócenie obowiązujących go norm czasu pracy. W pisemnej informacji o warunkach zatrudnienia pracodawca powinien wskazać normy czasu pracy wynikające z art. 129 par. 1 K.p. Pracodawca może dodatkowo zaznaczyć w tejże informacji, że wymiar czasu pracy pracownika wynika z jego umowy o pracę. Przy zatrudnieniu na ½ etatu będą to 4 godziny dziennie i przeciętnie 20 godzin w tygodniu. Niniejsza informacja jest wtedy zrozumiała dla pracownika.
Sprawdż:
Objaśnienie
[1] Patulski A., Orłowski G. (red.) Kodeks pracy Komentarz dla menedżerów HR, ODDK, Gdańsk 2009, str. 503
Podstawa prawna:
- art. 29 par. 3 pkt 1, art. 129 par. 1 Kodeksu pracy
Stan prawny na 23 lipca 2015 roku
