www.prawnik-online.eu   »   Porady   »   Prawo karne   »   Przestępstwo a wykroczenie

redakcja 13 czerwca 2013 Przestępstwo a wykroczenie

Definicje takie można jednak wyprowadzić na podstawie przepisów zawartych w tych ustawach.

I. Zdefiniowanie pojęć przestępstwo i wykroczenie

Z treści art.1 § 1 Kodeksu karnego wynika, że : odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia (zasada nullum crimen sine lege poenali anteriora), uzupełniająco natomiast art.115 §1 Kodeksu wyjaśnia, że czynem zabronionym jest zachowanie o znamionach określonych w ustawie karnej. Z art.1 § 2 k.k. wynika, że nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma (co oznacza, że musi to być czyn szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomy), a art.1 § 3 k.k. stanowi, że  nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu (co oznacza, że przestępstwem jest tylko czyn zawiniony zgodnie z zasadą nullum crimen sine culpa).Te formalne i materialne elementy pozwalają na sformułowanie definicji przestępstwa .

Przestępstwem będzie czyn człowieka, zabroniony pod groźbą kary jako zbrodnia lub występek przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia, określającą jego znamiona, bezprawny, zawiniony i społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomy. 

Zabronienie  czynu przez ustawę następuje przez wskazanie w niej jego znamion i kary grożącej za jego popełnienie, przez zabronienie czynu pod groźbą kary nadana mu zostaje cecha bezprawności karnej, czyli sprzeczności z normami prawa karnego polegającej na naruszeniu zakazu lub nakazu zawartego w tym prawie. Czyny stanowiące przestępstwa mogą przybrać z uwagi na ich ciężar gatunkowy postać zbrodni lub występku, co wiąże się z zastosowaniem przewidzianych w art.7 § 2 i 3 k.k. odpowiednich sankcji.

Również   Kodeks  wykroczeń  nie  definiuje   wprost  pojęcia  wykroczenia.  Jednak  z treści art.1 §1 k.w., który stanowi, że : odpowiedzialności za wykroczenie podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą  kary  aresztu,  ograniczenia  wolności,  grzywny  do  5 000  złotych lub nagany, oraz  z brzmienia art. - 1 § 2 k.w., który mówi, iż : nie popełnia wykroczenia sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu - można wywieść taką definicję.

Wykroczeniem będzie czyn człowieka, wykazujący społeczną szkodliwość, wypełniający znamiona zachowania zabronionego  przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą przynajmniej jednej z kar w niej określonych,  bezprawny i zawiniony.

II. Podstawowe różnice pomiędzy przestępstwem a wykroczeniem        

Rozróżnienie pomiędzy przestępstwem a wykroczeniem można przeprowadzić w oparciu o kilka kryteriów :

1.Kryterium odrębności czynów zabronionych.  

Wykroczenia są odrębną grupą czynów zabronionych, stanowią zarówno drobne naruszenia administracyjno – prawne jak i kryminalne, z przewagą  tych pierwszych, przestępstwa natomiast są głównie naruszeniami kryminalnymi.

2.Kryterium zagrożenia karnego. 

Przestępstwa charakteryzuje wyższe zagrożenie karne od wykroczeń. Zgodnie z art. 7 § 1 k.k. przestępstwo jest zbrodnią, czyli przestępstwem zagrożonym karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż z 3 lata, lub występkiem, czyli czynem zabronionym zagrożonym grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc. Natomiast w zakresie wykroczeń – art.1 § k.w. przewiduje, iż są to czyny zagrożone karą aresztu (zgodnie z art.19 k.w. od 5 do 30 dni), karą ograniczenia wolności (zgodnie  z art. 20 § 1 k.w. - kara bezwzględnie oznaczona w wymiarze 1 miesiąca), grzywną (do 5.000 zł) lub naganą. Można przyjąć, że dolne granice kar za przestępstwa stanowią zarazem górną granicę kar za wykroczenia. Zbrodnie mogą być  popełnione wyłącznie umyślnie natomiast  występków  i wykroczeń można dopuścić się także nieumyślnie.

3.Kryterium społecznej szkodliwości czynu. 

Przestępstwa charakteryzują się wyższym stopniem  społecznej szkodliwości czynu, niż wykroczenia. Wykroczenie i przestępstwo są wg ustaw czynami społecznie szkodliwymi (art.1 § 2 k.k. i art. 1§1 k.w.), jednakże wykroczenia różnią się od przestępstw  stopniem tej  szkodliwości. Kodeks karny mówi, iż nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma, co oznacza, że stopień tej szkodliwości winien być wyższy od znikomego. Kodeks wykroczeń stanowi, iż wykroczeniem jest czyn społecznie szkodliwy, bez wskazania stopnia tej szkodliwości, co oznacza, że  wykroczenia są czynami o jakimkolwiek stopniu społecznej szkodliwości. W świetle k.k. znikomy stopień społecznej szkodliwości czynu pozbawia ten czyn cech przestępstwa, podczas gdy dla bytu wykroczenia wystarcza nawet taki znikomy stopień tejże szkodliwości. Cechę wykroczenia traci czyn w którym nie można dopatrzeć się żadnej ujemnej społecznej szkodliwości czynu.

4.Kryterium odrębności  zasad odpowiedzialności za czyny zabronione.

Odpowiedzialność  za wykroczenia normowana jest Kodeksem wykroczeń i innymi ustawami szczególnymi, opiera się ona na nieco innych zasadach niż te, jakie rządzą  odpowiedzialnością karną za przestępstwa, określoną w Kodeksie karnym. Odpowiedzialność za wykroczenia nie jest odpowiedzialnością karną sensu stricto.

5.Kryterium odrębności  ustaw procesowych.   

Od wejścia w życie ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, sprawy dotyczące wykroczeń  toczą się w oparciu o tę ustawę, natomiast postępowanie w sprawach o przestępstwa prowadzone jest w oparciu o Kodeks postępowania karnego.

6.Kryterium organów rozpoznających i orzekających w sprawach o przestępstwa i o wykroczenia.

Przed 2001 r. w sprawach o wykroczenia orzekały organy pozasądowe, początkowo organy administracji, potem kolegia do spraw wykroczeń, obecnie orzekają sądy. Mamy do czynienia z różnymi organami rozpoznającymi te dwie kategorie czynów (przy wykroczeniach w postępowaniu wyjaśniającym co do zasady jest to policja lub inne organy wskazane w ustawach, natomiast przy przestępstwach - postępowanie przygotowawcze  prowadzi policja lub prokuratura). Orzekanie w sprawach o wykroczenia w I instancji – należy do sądów rejonowych, w sprawach o przestępstwa orzekają w I instancji zarówno sądy rejonowe jak i okręgowe.

Mariusz M. Jakubik SWPS Warszawa

Bibliografia

1. M.Bojarski, W.Radecki : Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 20112.
2. T. Bojarski (red.) :Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2011.
3. T. Bojarski : Polskie prawo wykroczeń. Zarys wykładu, Warszawa 2009.
4. L.Gardocki : Prawo karne, Warszawa 2011.
5. T. Grzegorczyk (red.) Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2010.
6. A.Marek : Prawo karne, Warszawa 2011.
7. A. Marek :  Prawo wykroczeń (materialne i procesowe),Warszawa 2008.
8. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz.U. tj. z 2010 r. Nr 46, poz. 275 ze zm.).
9. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 ze zm.).

OCEŃ ARTYKUŁ: 
     |      UDOSTĘPNIJ:  
DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ NA TEMAT: prawo karne przestępstwo wykroczenie
Ocena: 4,05
Redakcja portalu
Wszelkie błędy prosimy zgłaszać na adres kontakt@prawnik-online.eu. Zapraszamy do korzystania z serwisu !
PORADY: 1617    |    KOMENTARZE: 1    |    ZOBACZ PROFIL
Komentarze
~aniapraca1991 14 Paź 2013 o godz.17:18
Witam serdecznie. Chcialam zapytac ile kosztowala by Panska porada.. 3 misiace temu zamkneli mi chlopaka za male wykroczenia i przestepstwa( kradzieze) mianowicie dlatego ze nie odrabial godzin i mial grzywna do splacenia. przeliczyli mi wyszystko i teraz mu powoli odwieszaja wyrok za wyrokiem czy da sie cos z tym zrobic?? czy po prostu jestem w kropce i musi odsiedziec wszystkie wyroki??Jetesmy mlodzi mamy po 22lata i mamy tylko siebie ... niewiem co mam robic. . . prosze o kontakt. Pozdrawiem Wiśniewska
ODPOWIEDZ ZGŁOŚ
OCEŃ
1
~aniapraca1991 14 Paź 2013 o godz.17:18
Witam serdecznie. Chcialam zapytac ile kosztowala by Panska porada.. 3 misiace temu zamkneli mi chlopaka za male wykroczenia i przestepstwa( kradzieze) mianowicie dlatego ze nie odrabial godzin i mial grzywna do splacenia. przeliczyli mi wyszystko i teraz mu powoli odwieszaja wyrok za wyrokiem czy da sie cos z tym zrobic?? czy po prostu jestem w kropce i musi odsiedziec wszystkie wyroki??Jetesmy mlodzi mamy po 22lata i mamy tylko siebie ... niewiem co mam robic. . . prosze o kontakt. Pozdrawiem Wiśniewska
ODPOWIEDZ ZGŁOŚ
OCEŃ
1
Dodaj swój komentarz

Musisz się zalogować żeby dodać komentarz.
Jeśli nie masz jeszcze kontra zarejestruj się.


Skorzystaj z naszych usług
lub
lub
  • Wykwalifikowani prawnicy
    i adwokaci
  • Zrozumiały język
  • Bezpłatne pytania dodatkowe
  • Bezpłatna wycena w ciągu 2h
Bezpłatnie
Polecane publikacje
ABC alimentów + pakiet wzorów alimentacyjnych
AUTOR: Wanda Książek Mariusz Sząszor
3,00 zł
1


montres rolex replica watches Montres Pas Cher Montres Pas Cher Imitation De Montres