Regulacja prawna
Skargę pauliańską może wytoczyć wierzyciel w sytuacji, gdy dłużnik pozbywa się swojego majątku z pokrzywdzeniem wierzyciela, a osoba trzecia przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał z taką świadomością (art. 527 par. 1 K.c.).
Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 531 par. 2 K.c. osoba trzecia może rozporządzać otrzymaną ruchomością np. sprzedać ją i wtedy „wierzyciel może wystąpić bezpośrednio przeciwko osobie, na której rzecz rozporządzenie nastąpiło (...)”.
Zobacz:
Dłużnik wyzbywa się swojego majątku - co teraz ?
Zagadnienie prawne
"Czy w sytuacji, gdy osoba trzecia rozporządziła uzyskaną od dłużnika korzyścią w warunkach określonych w art. 531§2 k.c., a wierzyciel ubezskutecznił czynność między dłużnikiem a osobą trzecią w drodze skargi pauliańskiej, termin o którym mowa w art. 534 k.c. należy liczyć od daty czynności między dłużnikiem a osobą trzecią czy od daty czynności między osobą trzecią a "osobą czwartą"?"
Stan faktyczny: Dłużnik znosi wspólność majątkową, daruje nieruchomość X osobie trzeciej, która następnie ją sprzedaje.
Stanowisko Sądu Najwyższego
W dniu 28 stycznia 2016 r. Sąd Najwyższy wydał Uchwałę w sprawie o sygnaturze III CZP 99/15 : „Po uznaniu przez sąd bezskuteczności czynności prawnej dłużnika z osobą trzecią z powodu pokrzywdzenia wierzyciela, termin do wystąpienia z żądaniem uznania bezskuteczności czynności rozporządzającej korzyścią między osobą trzecią, a osobą czwartą (art. 534 k.c.) liczy się od daty jej dokonania”.
W uzasadnieniu Uchwały czytamy: „(...) jeżeli osoba trzecia rozporządziła dalej uzyskaną od dłużnika korzyścią, termin z art. 534 k.c. w przypadku kierowania powództwa przeciwko osobie czwartej czy piątej, co do zasady liczyć należy od daty pierwszej czynności, chyba że czynność ta została już skutecznie zaskarżona. W tej sytuacji wierzyciel dochowuje terminu, albowiem żąda uznania czynności za bezskuteczną przed upływem 5 lat od czynności dłużnika. W takim wypadku termin do zaskarżenia czynności następnej (między osobą trzecią i czwartą) należałoby liczyć od daty tej czynności. Rozwiązanie to z jednej strony realizuje cel stawiany przed przepisami art. 527 k.c., jakim jest ochrona wierzyciela przed niewypłacalnością dłużnika, z drugiej – usuwa obawę przedłużania czy „otwierania się” na nowo terminu z art. 534 k.c. Eliminuje jednocześnie pokusę nielojalnego zachowania się pozwanego w procesie ze skargi pauliańskiej, polegającego na celowym dążeniu do przedłużania postępowania w celu maksymalnego skrócenia czasu do zaskarżenia przez wierzyciela ewentualnej dalszej czynności”.
Żródło: Sąd Najwyższy – http://www.sn.pl/orzecznictwo/SitePages/Najnowsze_orzeczenia.aspx?Izba=Cywilna&Rok=2016
Stan prawny na 9 lutego 2016 roku
