Urlop na żądanie jest nieplanowaną częścią urlopu wypoczynkowego pracownika w danym roku kalendarzowym (20 lub 26 dni). Pracownik może wykorzystać go wtedy, gdy nabył prawo do urlopu wypoczynkowego i jeszcze go nie wykorzystał. Pracownik sam tutaj decyduje, które dni wypoczynku będą dla niego właśnie urlopem na żądanie.
Termin zgłoszenia urlopu
Pracownik powinien zgłosić pracodawcy, że w określonym dniu lub dniach chce skorzystać z urlopu na żądanie. Najpóźniej powinien dokonać tej czynności w dniu, kiedy chce ten urlop rozpocząć. Na wniosek pracownika przysługujące 4 dni wypoczynku pracodawca udziela zgodnie z jego życzeniem. Pracownik od razu może wykorzystać 4 dni lub je sobie podzielić.
Zdaniem Sądu Najwyższego wniosek o udzielenie urlopu na żądanie powinien być zgłoszony najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu, jednak do chwili przewidywanego rozpoczęcia pracy przez pracownika według obowiązującego go rozkładu czasu pracy (wyrok SN z dnia 15 listopada 2006 r., I PK 128/06 (OSNP 2007, nr 23 - 24, poz. 346).
W jakiej formie
Urlop na żądanie może być przez pracownika zgłoszony wcześniej do bezpośredniego przełożonego ustnie, na piśmie, drogą telefoniczną (rozmowa lub sms ) lub za pośrednictwem poczty elektronicznej (jeżeli zostanie otwarta najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu). Odpowiednie zapisy w tej kwestii powinny znajdować się w Regulaminie pracy. Pracodawca powinien napisać w nim w jakiej formie, do kogo i w jakim terminie powinien być zgłaszany przez pracowników ich urlop na żądanie.
Ważne!
Nie jest właściwe zgłoszenie urlopu na żądanie poprzez kolegę, aby ten przekazał niniejszą informację przełożonemu. Jest to bowiem zgłoszenie nieprawidłowe.
Co należy podać we wniosku urlopowym
We wniosku urlopowym należy podać:
1) miejscowość i datę;
2) oznaczenie pracownika (imię, nazwisko, wydział, nr ewidencyjny);
3) treść wniosku (termin wykorzystania urlopu na żądanie);
Wniosek nalezy czytelnie podpis
Konieczna zgoda pracodawcy
Pracownik może korzystać z urlopu na żądanie, wówczas gdy pracodawca wyrazi na to formalną zgodę. Nie może wystąpić taka sytuacja, że pracownik informuje telefonicznie pracodawcę, o urlopie na żądanie po czym odkłada słuchawkę. Musi być w tym przypadku zachowana procedura udzielania urlopów.
W uzasadnieniu do wyroku z dnia 15 listopada 2006 r., I PK 128/06) SN wskazał, że pracownik nie decyduje o rozpoczęciu tego urlopu, tylko pracodawca musi mu go ,,udzielić". Jednakże dopóki to nie nastąpi, dopóty pracownik nie może rozpocząć korzystania z omawianego urlopu. Gdyby tak zrobił, mogłoby to być w pewnych okolicznościach uznane nawet za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych.
Kiedy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu
W orzecznictwie Sądu Najwyższego (wyrok SN z dnia 28 pażdziernika 2009 r., II PK 123/09) podniesiono, że obowiązek udzielenia urlopu na żądanie nie jest bezwzględny, a pracodawca ma prawo odmówić żądaniu pracownika ze względu na szczególne okoliczności, które powodują, że jego zasługujący na ochronę wyjątkowy interes wymaga obecności pracownika w pracy. Chodzi w tym przypadku o sytuacje wyjątkowe dla pracodawcy.
Ewidencja urlopu na żądanie
Urlop na żądanie pracodawca ewidencjonuje osobno (odpowiedni kod urlopowy). Informację o jego wykorzystaniu (liczba dni) podaje w pkt 4.1 świadectwa pracy zgodnego ze wzorem dołączonym do Rozporządzenia MPiPS z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz.U. z 1996 r., nr 60, poz. 282 ze zm.).
Podstawa prawna:
- art.154 par.1 K.p.
- art. 167[2] K.p.;
- wyrok SN z dnia 15 listopada 2006 r., I PK 128/06 (OSNP 2007, nr 23 - 24, poz. 346);
- wyrok SN z dnia 28 pażdziernika 2009 r., II PK 123/09
Stan prawny na 17 stycznia 2012 roku
