Urlop wypoczynkowy
Wymiar urlopu wypoczynkowego uzależniony jest od ogólnego stażu pracy pracownika (umowa o pracę). Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu. Uprawnienie pracownika do urlopu wypoczynkowego jest obligatoryjnym elementem stosunku pracy oraz jednym z podstawowych praw pracowniczych, podlegającym szczególnej ochronie. Celem urlopu wypoczynkowego jest regeneracja sił pracownika, służąca ochronie jego zdrowia, mająca zapewnić zarówno fizyczną jak i psychiczną gotowość świadczenia pracy.
Termin wykorzystania urlopu wypoczynkowego
Wniosek o urlop wypoczynkowy - wzór z omówieniem.
Wymiar urlopu
Wymiar urlopu uzależniony jest od stażu pracy i wynosi :
- 20 dni roboczych – jeżeli pracownik przepracował krócej niż 10 lat,
- 26 dni roboczych – jeżeli staż pracy wynosi co najmniej 10 lat.
Do okresu zatrudnienia od którego zależy wymiar urlopu wlicza się:
1) cały poprzedni okres zatrudnienia u innych pracodawców oraz
2) okres nauki w szkole z tytułu ukończenia :
- zasadniczej szkoły zawodowej - nie więcej niż 3 lata,
- liceum ogólnokształcącego - 4 lata,
- średniej szkoły zawodowej - 5 lat,
- studium policealnego - 6 lat,
- szkoły wyższej - 8 lat.
Okresów nauki nie sumuje się, a w przypadku równoczesnej pracy i nauki zalicza się tylko jedno z nich – korzystniejsze dla pracownika.
Podstawa prawna: art.154 par.1, art. 155 par. 1 Kodeksu pracy
Pierwsza praca
Pracownik w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, takie jakie otrzymałby, gdyby w tym czasie pracował.
Ważna zmiana w prawie
Urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z art. 163 Kodeksu pracy należy pracownikowi udzielić najpożniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego. Nie dotyczy to urlopu "na żądanie" (art.168 K.p.).
Urlop na żądanie
Urlop na żądanie – 4 dni w każdym roku kalendarzowym w ramach przysługującego pracownikowi wymiaru – pracownik może wykorzystać (pracodawca nie może odmówić), jeśli wystąpi o urlop najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia (bez względu na liczbę pracodawców).
Podstawa prawna: art. 167[2] Kodeksu pracy.
Urlop bezpłatny
Urlop ten udzielany jest na pisemny wniosek pracownika. Pracodawca nie jest zobowiązany do udzielenia takiego urlopu. Okresu urlopu nie wlicza się do okresu pracy. Istnieje dopuszczalność odwołania pracownika z urlopu jeżeli jego wymiar wynosi ponad 3 miesiące.
Podstawa prawna: art.174 Kodeksu pracy
Urlop macierzyński
Pracownicy przysługuje urlopmacierzyński w następującym wymiarze:
- 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
- 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
- 33 tygodnie w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
- 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
- 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.
Pracodawca nie może zwolnić kobiety w czasie ciąży, urlopu macierzyńskiego (art.177 par.1 K.p.). Urlop macierzyński jest urlopem płatnym w 100%.
Podstawa prawna: art. 180 par.1 Kodeksu pracy.
Dodatkowy urlop macierzyński
Na podstawie art.182 [1] K.p. pracownica ma prawo do jednorazowego dodatkowego urlopu macierzyńskiego bezpośrednio po wykorzystaniu podstawowego urlopu macierzyńskiego. W 2012 roku wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego wynosi do 4 tygodni. Urlop ten udzielany jest na pisemny wniosek pracownicy składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed jego rozpoczęciem.
Urlop młodocianych
Młodociany z upływem 6 miesięcy od podjęcia pracy uzyskuje 12 dni roboczych urlopu. Po przepracowaniu roku uzyskuje urlop w wymiarze 26 dni, jednakże z upływem 18 roku życia ma prawo do 20 dni urlopu.
Podstawa prawna: art. 205 par. 1 Kodeksu pracy.
Urlop wychowawczy
Udzielany jest na pisemny wniosek pracownika. Przysługuje pracownikowi zatrudnionemu co najmniej przez 6 miesięcy. Wymiar urlopu wychowawczego nie może przekroczyć 3 lat.
Podstawa prawna: art. 186 par. 1 Kodeksu pracy.
Stan prawny na 16 stycznia 2012 roku
