Okazuje się, że uznanie dziecka za granicą, wbrew powszechnym opiniom nie jest trudne. Zasadniczo wystarczą tylko odpowiednie dokumenty oraz obecność obojga rodziców. Należy jednak pamiętać, że w odniesieniu do dziecka będącego obywatelem polskim, zastosowanie mają polskie przepisy prawne. Wynika to wprost z art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe, który stanowi, że: „Ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka podlegają prawu ojczystemu dziecka z chwili jego urodzenia”.
W prawie polskim istnieją trzy sposoby ustalenia ojcostwa:
1/ domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki – dotyczy to dzieci urodzonych w małżeństwie – art. 62 § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego,
2/ ustalenie ojcostwa przez sąd – art. 72 § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego,
3/ uznanie dziecka przez ojca przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego – art. 73 § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego.
W ostatnim przypadku uznanie ojcostwa może nastąpić również przed polskim konsulem lub osobą wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula, jeżeli uznanie dotyczy dziecka, którego oboje rodzice albo jedno z nich są obywatelami polskimi – art. 73 § 4 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego.
Jakie dokumenty są niezbędne do uznania dziecka za granicą?
Przede wszystkim są to dokumenty stwierdzające tożsamość rodziców (dowód osobisty, paszport) oraz odpis zupełny aktu urodzenia dziecka. Niezbędne jest osobiste stawiennictwo rodziców, gdyż oboje muszą złożyć oświadczenie o uznaniu ojcostwa. W przypadku odmowy przyjęcia oświadczeń koniecznych do uznania ojcostwa przez konsula pozostaje jedynie ustalenie ojcostwa przez sąd.
Ojcostwo można uznać w stosunku do dziecka:
1/ poczętego,
2/ urodzonego (do 18 roku życia),
3/ zmarłego przed osiągnięciem pełnoletniości - w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym mężczyzna składający oświadczenie o uznaniu dowiedział się o śmierci dziecka, nie później jednak niż do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby pełnoletniość.
A co z nazwiskiem?
Tu rodzice powinny złożyć stosowne oświadczenie co do nazwiska dziecka. Dziecko może nosić nazwisko jednego z rodziców albo nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka.
