Obowiązek alimentacyjny polega na dostarczeniu osobom uprawnionym ( w tym przypadku chodzi o byłego współmałżonka ) przez zobowiązanych członków rodziny ( małżonek ) środków utrzymania. Jego celem jest zaspokajanie bieżących potrzeb osób uprawnionych. Ma on ściśle osobisty charakter tzn. nie przechodzi na inne osoby. Świadczenia alimentacyjne między rozwiedzionymi małżonkami stanowią kontynuację powstałego przez zawarcie małżeństwa obowiązku wzajemnej pomocy w zakresie utrzymania i trwają mimo rozwodu, aczkolwiek w postaci zmodyfikowanej.
Poczytaj również :
Alimenty po rozwodzie - czy przysługują ?
Kwestia winy bardzo istotna
Rozwodząc się musimy pamiętać, o tym jak ważna jest kwestia winy przy rozwodzie. Trzy czwarte rozwodów zapada bez orzekania o winie. Postepowanie takie jest dużo szybsze niemniej jednak w pewnych okolicznościach może ono zamykać drogę do alimentów dla byłego współmałżonka. W najlepsze sytuacji są osoby, których małżonków wskazono jako wyłącznie winnych rozkładu pożycia małżeńskiego - osoby takie mogą starać się o alimenty dla siebie ( małżonek wyłącznie winny może zostać obowiązany do przyczyniania się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku ). Tak więc jeżeli naszego byłego małżonka wskazano jako wyłącznie winnego rozkładu pożycia możemy się od niego domagać alimentów na siebie jeżeli nasza sytuacja materialna po rozwodzie uległa pogorszeniu. W gorszej sytuacji pozostają osoby, które żądały rozwodu bez orzekania o winie lub orzeczono o wspólnej winie. Osoby takie mogą się domagać alimentów od byłego małżonka wyłącznie jeżeli znajdują się w niedostatku.
Poczytaj również :
Orzeczenie winy w wyroku rozwodowym - na co wpływa ?
Wybrane przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego :
Art. 60.
§ 1. Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.
§ 2. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.
§ 3. Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.
Pozostawanie w niedostatku
Podstawowa zasada alimentacji oparta jest na niedostatku osoby uprawnionej (art. 132 par 2 k.r.o.). W niedostatku żyje osoba, która nie może utrzymać się z własnych środków, których nie ma w ogóle bądź ich posiadanie nie wystarcza do zaspokojenia jej usprawiedliwionych potrzeb bytowych (tj. wyżywienie, mieszkanie, odzież) i kulturalnych (tj. korzystanie z radia, telewizji), nie ma też możliwości zarobkowych np. student studiów dziennych, któremu podjęcie pracy uniemożliwiałoby udział w ćwiczeniach. Nie można jednak mówić o stanie niedostatku w przypadku, gdy osoba mogąca skorzystać z alimentacji nie podejmuje dostępnej pracy zarobkowej odpowiedniej do jej stanu zdrowia i kwalifikacji ( były małżonek nie garnie się do pracy pomimo możliwości ).
Defincja niedostatku
W przepisach nie znajdziemy jednolitej definicji nieodstatku. Warto odnotować Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 20 stycznia 2000 r. I CKN 1187/99, który stanowi, że, w niedostatku pozostaje nie tylko taki uprawniony, który nie dysponuje żadnymi środkami utrzymania, ale także taki, którego usprawiedliwione potrzeby nie są w pełni zaspokojone. Już z tego orzeczenia wynika, że kwestia ta jest dalecy indywidualna w odniesieniu do konkretnych podmiotów i układów zdarzeń. Samo pojęcie usprawiedliwionych potrzeb jest dalece nieprecyzyjne i trudne do określenia oraz skonkretyzowania bez odniesienia do poszczególnych sytuacji.
Sprawdź również :
Pozew o alimenty na rzecz rozwiedzionego małżonka - wzór z objaśnieniem
Pozew o alimenty dla byłej żony - wzór z uzasadnieniem i objaśnieniem
Pozew o alimenty na rzecz rozwiedzionego małżonka - omówienie
Do kiedy należą się alimenty ?
Pozew o zniesienie obowiązku alimentacyjnego - wzór z uzasadnieniem i objaśnieniem
Podstawa prawna:
- art. 60 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
Stan prawny na 29 listopada 2012 roku