Wyróżniamy testamenty zwykłe oraz testamenty szczególne. Testamenty zwykłe obejmują:
1) testament własnoręczny, czyli holograficzny (art. 949 K.c.);
2) testament notarialny (art. 950 K.c.);
3) testament urzędowy, czyli alograficzny (art. 951 K.c.).
Do kiedy jest ważny testament własnoręczny?
Testament własnoręczny jest to oświadczenie ostatniej woli spadkodawcy napisane w całości pismem ręcznym i czytelnie przez niego podpisane wraz z umieszczoną na nim datą jego sporządzenia. Jest on ważny bezterminowo, chyba że testator go odwoła i napisze albo nie napisze nowego.
Testament wadliwy
W przypadku, gdy testament posiada wady, wtedy z chwilą śmierci testatora jest nieważny. Chodzi tutaj o wady podane w art. 945 K.c., czyli w chwili pisania testamentu testator był niepoczytalny lub działał pod wpływem grożby. Co ważne, w świetle art. 945 par. 2 K.c. na nieważność testamentu nie można się powoływać po upływie 3 lat od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie po upływie dziesięciu lat od otwarcia spadku.
Testament własnoręczny może być nieważny również w przypadku:
1) żle
podanej daty napisania testamentu;
2) braku
daty sporządzenia testamentu
3) braku
własnoręcznego podpisu;
4) podpisu
skróconego (parafa) zamiast własnoręcznego;
5) podania
inicjałów zamiast podpisu;
6) faksymile
zamiast podpisu;
7) osobistej
pieczątki zamiast podpisu;
8) jeżeli
spadkodawca zapisuje spadkobiercy coś co nie należy do niego;
9) użyciu
słowa „ zapisuję” zamiast „do spadku po mnie powołuję”
Zobaczmy przykład:
W treści testamentu Jan
Nowak napisał: „(....) cały swój majątek zapisuję mojej żonie Annie (...)”.
Niniejszy testament będzie nieważny, ponieważ w tym
przykładzie słowo „zapisuję” powinno być użyte, gdyby Jan Nowak sporządzał
testament z zapisem (art. 968 K.c.).
W swoim testamencie testator powinien napisać: „(....) do
spadku po mnie powołuje moją żonę Annę”.
Ważne!
W świetle art. 945 par. 2 K.c. na nieważność testamentu nie można się powoływać po upływie trzech lat od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie po upływie dziesięciu lat od otwarcia spadku.
Do kiedy ważny jest testament notarialny i urzędowy ?
Testament sporządzony w formie aktu notarialnego oraz testament urzędowy nie ma terminu ważności. Spadkodawca może go w każdej chwili odwołać sporządzając nowy testament lub nie pisząc w jego miejsce żadnego.
Kiedy testament notarialny będzie nieważny ?
Testament notarialny będzie nieważny między innymi wówczas, gdy tożsamość testatora zostanie stwierdzona na innej podstawie niż dowód osobisty lub paszport (art. 85 par. 2 Ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (tekst jedn.: Dz.U. z 2008 r. nr 189, poz. 1158 ze zm.) albo w jednym z paragrafów aktu notarialnego testator oświadcza, że pozbawia kogoś prawa do zachowku lecz nie podaje przyczyny. W myśl art.1009 K.c. w powiązaniu z art. 1008 K.c. przyczyna wydziedziczenia powinna bowiem wynikać z treści testamentu.
Kiedy testament urzędowy będzie nieważny ?
Testament alograficzny (urzędowy) będzie nieważny, jeżeli w protokole z jego sporządzenia zostały naruszone przepisy o formie testamentu.
Zobaczmy przykład:
Jan Kowalski w Urzędzie Miasta i Gminy w obecności
delegowanego przez burmistrza jednego z kierowników wydziałów oraz jednego
świadka oświadczył ustnie swoją ostatnią wolę.
Protokół ze sporządzonego testamentu Jana Kowalskiego będzie
nieważny ponieważ na podstawie art. 951 par. 1 K.c. spadkodawca może sporządzić
testament ustny w urzędzie w obecności dwóch świadków oraz wójta (burmistrza,
prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo
gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. W omawianym przykładzie świadek był
jeden a osoba oddelegowana przez burmistrza nie była uprawniona do sporządzania testamentu
alograficznego.
Podstawa prawna:
- art. 78 par. 1 zd. 1 K.c ., art. 941 par. 1 K.c., art. 944 - 945 K.c., art, 949 - 951 K.c., art. 968 K.c.
Stan prawny na 22 września 2011 roku
