W Kodeksie pracy ustawodawca nie zdefiniował pojęcia „praca sezonowa”. Z pomocą przyszło utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego. W wyroku z dnia 3 kwietnia 1986 r., III URN 20/86 Sąd Najwyższy wyraził następujący pogląd: „Praca sezonowa oznacza pracę wykonywaną przez część roku, związaną z określonym sezonem, z właściwą porą roku, a zwłaszcza z warunkami atmosferycznymi”.
Do prac sezonowych zaliczamy:
1) pracę w wypożyczalni sprzętu sportowego zimowego i letniego,
2) pracę przy obsłudze centralnego ogrzewania,
3) pracęw ośrodkach wypoczynkowych w okresie letnim (kelnerka),
4) pracę w kiosku z pamiątkami,
5) pracę przy zbiorze truskawek,
6) pracę w sadownictwie,
7) pracę przy żniwach,
8) prace jesienne w rolnictwie,
9) prace w budownictwie.
Pracodawca może zatrudnić pracowników na okres sezonu na umowę o pracę na czas określony lub umowę na czas wykonywania określonej pracy. Może skorzystać również z umowy o pracę tymczasową albo zawrzeć umowę cywilnoprawną np. umowę zlecenia.
Ważne!
Osoba zatrudniona w celu wykonywania pracy sezonowej na umowę o pracę jest pracownikiem w rozumieniu art. 2 Kodeksu pracy: Rozdział I Przepisy wstępne
Umowa o pracę na czas określony
Przy zatrudnieniu pracowników sezonowych na terminową umowę o pracę do obowiązków pracodawcy należy;
1) skierowanie pracownika na wstępne badania lekarskie i szkolenie bhp,
2) prowadzenie jego akt osobowych,
3) zapoznanie pracownika z regulaminem pracy,
4) poinformowanie o warunkach zatrudnienia,
5) prowadzenie ewidencji czasu pracy,
6) udzielenie urlopu wypoczynkowego,
7) zagwarantowanie minimalnego wynagrodzenia za pracę,
8) wydanie świadectwa pracy po zakończeniu zatrudnienia.
Zobacz:
Treść umowy o pracę - elementy konieczne.
W umowie o pracę zawartej na czas określonyna okres dłuższy niż 6 miesięcy pracodawca i pracownik mogą przewidzieć dopuszczalność jej wcześniejszego rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem (art. 33 K.p.). W innym przypadku pozostaje czekać, aż umowa rozwiąże się z upływem czasu na który była zawarta ( art. 30 par. 1 pkt 4 K.p.). Co istotne, może zostać ona również rozwiązana w drodze czynności prawnej dwustronnej, czyli porozumienia stron.
Umowa na czas wykonania określonej pracy
Z pracownikiem sezonowym pracodawca może zawrzeć umowę na czas wykonania określonej pracy. Zdaniem Sądu Najwyższego pojęcie "określonej pracy" oznacza zindywidualizowane zadanie robocze mieszczące się w zakresie rodzajowo określonych czynności. Treść zadania roboczego pozostaje przedmiotem polecenia pracodawcy, choć jego wykonanie jest nie tylko celem umowy, ale pełni zarazem funkcję zdarzenia kończącego stosunek pracy, czego pracownik musi być świadomy i wyrazić na to zgodę”( wyrok SN z dnia 15 listopada 2001 r., II UKN 627/00).
W treści takiej umowy strony nie podają się końcowej jej daty, tylko wskazują wykonanie konkretnej pracy np. zbiór truskawek, zbiór ziemniaków. Umowa zawarta na czas wykonania określonej pracy nie może zostać wypowiedziana przez pracodawcę ani przez pracownika. Można ją rozwiązać jedynie za porozumieniem stron.
Ważne!
Z art. 6 ust. 1 pkt 1 Ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - jedn. tekst: Dz.U. z 2009 r.,nr 205, poz. 1585 (dalej: ustawa systemowa) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są pracownikami.
Praca tymczasowa
Pracownicy potrzebni do prac sezonowych mogą być zatrudniani przez agencję pracy tymczasowej. W świetle art. 2 pkt 3 lit. a Ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz. U. z 2003 r. nr 166, poz. 1608) pracownik tymczasowy może świadczyć pracę na rzecz danego pracodawcy użytkownika między innymi pracę o charakterze sezonowym, okresowym, doraźnym. Co ważne, wszystkie obowiązki i koszty związane z jego zatrudnieniem spoczywają wtedy na agencji pracy.
Umowa zlecenia
Przedsiębiorca do prac sezonowych może zatrudniać osoby na umowę zlecenia. Jest to umowa prawa cywilnego uregulowana w art. 734 – 751 Kodeksu cywilnego.
Umowa zlecenia jest umową starannego działania. Nie jest to praca bezpośrednio podporządkowana dającemu zlecenie i wykonywana pod jego kierownictwem. Z wyroku SN z dnia 15 października 1999 r. ,I PKN 307/99 wynika, że umowa zlecenia z reguły określa rodzaj wykonywanych czynności i w zasadzie nie może polegać na pozostawaniu w dyspozycji zlecającego i wykonywaniu stosownie do jego potrzeb czynności zlecanych na bieżąco”. Co istotne, zleceniobiorca może powierzyć wykonanie zlecenia komuś innemu (osoba trzecia) tylko wtedy, gdy wynika to z umowy lub ze zwyczaju albo zmusiły go do tego okoliczności (art. 738 par. 1 K.c.). Ma on wtedy obowiązek niezwłocznego zawiadomienia o tym dającego zlecenie. Podaje wtedy imię, nazwisko i adres swojego zastępcy.
Umowa zlecenia jest korzystna ponieważ dający zlecenie:
1) nie zakłada zleceniobiorcy akt osobowych,
2) nie przyznaje mu praw pracowniczych ( np. prawa do urlopu wypoczynkowego),
3) może się rozstać ze zleceniobiorcą w każdym czasie lub w terminie, który został określony w zawartej umowie zlecenia,
4) po zakończeniu zatrudnienia nie wydaje świadectwa pracy,
5) nie ma obowiązku zachowania płacy minimalnej za wykonane zlecenie.
Sprawdż:
Umowa zlecenia - wzór z omówieniem
Od umowy zlecenia odprowadzane są składki zusowskie. Wynika to z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej. Na umowę zlecenia mogą być zatrudniani uczniowie gimnazjum, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych i studenci do ukończenia 26 roku życia. Z art. 6 ust. 4 ustawy systemowej nie podlegają oni obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym. Odprowadzany jest tylko podatek dochodowy od osób fizycznych.
Ważne!
Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową zlecenia przy zachowaniu warunków wykonywania pracy ( praca podporządkowana, wykonywana pod kierownictwem pracodawcy w określonym miejscu i czasie za wynagrodzeniem) : W 2013 roku wzrośnie minimalne wynagrodzenie za pracę
Sprawdż również:
Umowa zlecenia a umowa o pracę
Podstawa prawna:
- art. 22 par. 1 – 1[2] , art. 30 par. 1 pkt 1 i 4 , art. 33 Kodeksu pracy,
- art. 734 – 751 Kodeksu cywilnego,
- art. 6 ust. 1 pkt 1 i 4, art. 6 ust. 4 Ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jedn..tekst: Dz.U. z 2009 r., nr 205, poz. 1585),
- art. 2 pkt 3 lit. a Ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz. U. z 2003 r. nr 166, poz. 1608)
Stan prawny na 19 maja 2013 roku
