www.prawnik-online.eu   »   Porady   »   Prawo rodzinne   »   Rozwód   »   Unieważnienie małżeństwa na gruncie regulacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego

piotr.piskozub 11 stycznia 2012 Unieważnienie małżeństwa na gruncie regulacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego

Naruszenia unormowań określających wiek umożliwiający zawarcie małżeństwa.

Kwestia wieku uprawniającego do zawarcia małżeństwa uregulowana jest w art. 10 k.r.o. Przepis ten wprowadza ogólną zasadę, zgodnie z którą zawarcie małżeństwa możliwe jest po ukończeniu przez nupturientów 18 lat. Jednocześnie ustawa przewiduje jeden wyjątek od tej zasady, dotyczący kobiety, która ukończyła lat 16. Sąd opiekuńczy może takiej osobie zezwolić na zawarcie małżeństwa, jeśli z okoliczności wynika, że będzie to służyło dobru założonej rodziny (art. 10 k.r.o. in fine).

Sprawdź również :

Pozew o unieważnienie małżeństwa
Unieważnienie małżeństwa cywilnego
Skutki unieważnienia małżeństwa

W przypadku naruszenia powyższego unormowania, każdy z małżonków może żądać unieważnienia zawartego małżeństwa. Możliwość taka zostaje jednak wyłączona, jeżeli przed wytoczeniem powództwa małżonek nie posiadający odpowiedniego wieku, wiek ten już osiągnął (art. 10 § 3 k.r.o.). Unieważnienie małżeństwa na tej podstawie nie będzie także dopuszczalne, jeżeli kobieta zaszła w ciąże, a unieważnienia żąda jej mąż (art. 10 § 4 k.r.o.).

Zawarcie małżeństwa przez osobę ubezwłasnowolnioną całkowicie.

Okoliczność powyższa uprawnia każdego z małżonków do wystąpienia z powództwem o unieważnienie małżeństwa (art. 11 § 1 i 2 k.r.o.). Przepisy zastrzegają jednak, iż unieważnienie małżeństwa na tej podstawie nie będzie dopuszczalne, jeżeli ubezwłasnowolnienie zostało uchylone (art. 11 § 3 k.r.o.).

Zawarcia małżeństwa przez osobę chorą psychicznie albo dotkniętą niedorozwojem umysłowym.

Przesłanka powyższa określona została w art. 12 k.r.o. Regulacja ta ma jednak charakter względny – sąd może bowiem zezwolić na zawarcie małżeństwa przez taką osobę, pod warunkiem, że stan zdrowia lub umysłu nupturienta ma nie zagraża małżeństwu ani zdrowiu przyszłego potomstwa i jeżeli osoba ta nie została ubezwłasnowolniona całkowicie. Unieważnienia małżeństwa z powodu choroby psychicznej albo niedorozwoju umysłowego jednego z małżonków może żądać każdy z małżonków (art. 12 § 2 k.r.o.), jednak nie będzie to dopuszczalne po ustaniu tej choroby (art. 12 § 3 k.r.o.). Należy przy tym wskazać, iż przepisy k.r.o. nie precyzują, co należy rozumieć pod pojęciem choroby psychicznej i niedorozwoju umysłowego, w związku z czym, celem określenia czy w danym przypadku zachodzą przesłanki do unieważnienia małżeństwa na tej podstawie, należałoby odwołać się do dorobku nauk medycznych.

Bigamia, tj. zawarcie małżeństwa przez osobą pozostającą w innym związku małżeńskim.

Jest to bezwzględna przesłanka unieważnienia małżeństwa, na podstawie której powództwo do sądu w tym przedmiocie może złożyć każdy, kto ma w tym interes prawny (art. 13 § 1 i 2 k.r.o.). W przeciwieństwie do wcześniejszych przesłanek uprawnienie to nie będzie zatem przysługiwało tylko małżonkom. Jednocześnie, zgodnie z art. 13 § 3 k.r.o., nie można unieważnić małżeństwa z powodu pozostawania przez jednego z małżonków w poprzednio zawartym związku małżeńskim, jeżeli poprzednie małżeństwo ustało lub zostało unieważnione Nie dotyczy to sytuacji, kiedy ustanie wcześniejszego małżeństwa nastąpiło przez śmierć samego bigamisty, tj. osoby, która zawarła ponownie małżeństwo pozostając w poprzednio zawartym związku małżeńskim.

Zawarcie małżeństwa przez krewnych w linii prostej lub rodzeństwo.

Przesłanka ta określona jest w art. 14 k.r.o. Podobnie jak w przypadku bigami, jest to przesłanka bezwzględna, a unieważnienia małżeństwa z tego powodu może żądać każdy, kto ma w tym interes prawny (art. 14 § 2 k.r.o.).

Zawarcie małżeństwa między powinowatymi w linii prostej.

W analizowanym kontekście, określenie powinowaci w linii prostej dotyczy relacji powstających między teściem i synową, teściową i zięciem, ojczymem i pasierbicą oraz macochą i pasierbem. Unieważnienia małżeństwa na tej podstawie może żądać każdy z małżonków (art. 14 §  3 k.r.o.). Wskazać należy jednak, że zakaz zawierania małżeństw między powinowatymi w linii prostej ma charakter względny, bowiem sąd może zezwolić na zawarcie takiego małżeństwa w przypadku zaistnienia ważnych powodów (art. 14 § 1 zd. 2 k.r.o.).

Wady oświadczeń woli o wstąpieniu w związek małżeński.

W świetle art. 1 § 1 k.r.o., małżeństwo zostaje zawarte, gdy mężczyzna i kobieta jednocześnie obecni złożą przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenia, że wstępują ze sobą w związek małżeński. Oświadczenia, o których mowa w wskazanym przepisie mają charakter oświadczeń woli w rozumieniu Kodeksu cywilnego, w związku z czym podlegają ocenie w świetle przepisów o wadach oświadczeń woli. Przepisy k.r.o. wprowadzają jednak w tym zakresie lex specialis w stosunku do k.c. Zasady, na podstawie których oceniana będzie prawidłowość oświadczeń woli o wstąpieniu w związek małżeński, określone zostały w art. 151 k.r.o. Zgodnie z wskazanym przepisem, małżeństwo może być unieważnione, jeżeli oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński zostało złożone przez osobę znajdującą się w stanie wyłączającym świadome wyrażenie woli bądź też pod wypływem błędu co do tożsamości drugiej osoby albo pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, jeżeli z okoliczności wynika, że składający oświadczenie mógł się obawiać, że jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste.

Unieważnienia małżeństwa z uwagi na wadę oświadczenia woli o wstąpieniu w związek małżeński może żądać wyłącznie małżonek, który złożył wadliwe oświadczenie (art. 151 § 2 k.r.o.). Żądanie powyższe jest także ograniczone czasowo – powództwo w tym zakresie może zostać bowiem złożone w terminie sześciu miesięcy od ustania stanu wyłączającego świadome wyrażenie woli, od wykrycia błędu lub ustania obawy wywołanej groźbą, jednakże w każdym wypadku nie będzie dopuszczalne po upływie lat trzech od zawarcia małżeństwa (art. 151 § 3 k.r.o.).

Wadliwe pełnomocnictwo do zawarcia małżeństwa.

Ostatnia z przesłanek unieważnienia małżeństwa dotyczy sytuacji szczególnej, gdy małżeństwo zostało zawarte przez pełnomocnika (zgodnie z regulacją art. 6 § 1 k.r.o., zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika jest dopuszczalne wyjątkowo, z ważnych powodów, za zezwoleniem sądu). Art. 16 k.r.o. określa trzy sytuacje, kiedy małżeństwo zawarte w ten sposób będzie mogło zostać unieważnione:

1) gdy brak było zezwolenia sądu, o którym mowa w art. 6 § 1 k.r.o.,
2) gdy pełnomocnictwo było nieważne,
3) gdy pełnomocnictwo było skutecznie odwołane.

Jednocześnie, w art. 16 k.r.o. in fine zastrzeżono, że unieważnienie małżeństwa w oparciu o wskazany przepis będzie niedopuszczalne, jeżeli małżonkowie podjęli wspólne pożycie.

OCEŃ ARTYKUŁ: 
     |      UDOSTĘPNIJ:  
DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ NA TEMAT: Kodeks rodzinny i opiekuńczy unieważnienie małżeństwa
Ocena: 4,36
Piotr Piskozub
Prawnik, trener szkoleń prawnych, pracownik naukowo-dydaktyczny UMCS w Lublinie Zapraszam na stronę: www.kancelaria-tarnow.eu
PORADY: 10    |    KOMENTARZE: 0    |    ZOBACZ PROFIL
Dodaj swój komentarz

Musisz się zalogować żeby dodać komentarz.
Jeśli nie masz jeszcze kontra zarejestruj się.


Skorzystaj z naszych usług
lub
lub
  • Wykwalifikowani prawnicy
    i adwokaci
  • Zrozumiały język
  • Bezpłatne pytania dodatkowe
  • Bezpłatna wycena w ciągu 2h
Bezpłatnie
Polecane publikacje
ABC Rozwodu - poradnik rozwodowy
AUTOR: Wanda Książek; Mariusz Sząszor
3,00 zł
1


montres rolex replica watches Montres Pas Cher Montres Pas Cher Imitation De Montres