www.prawnik-online.eu   »   Porady   »   Pozostałe   »   Sąd   »   Zwrot kosztów procesu - czy zawsze?

redaktor 16 sierpnia 2016 Zwrot kosztów procesu - czy zawsze?

Strona, która wygrała sprawę ma prawną możliwość dochodzenia zwrotu kosztów procesu od swojego przeciwnika.

Odpowiedzialność za wynik procesu

Strona wnosząca powództwo do sądu, powinna zawrzeć w nim wniosek o zwrot kosztów procesu:

1) według norm przepisanych tj. zgodnie z art. 98 ust. 1 – 3 K.p.c.,

2) według spisu kosztów np. koszty odpisu dokumentów, wynagrodzenie  adwokata lub radcy prawnego, koszty prywatnych opinii biegłych, koszty tłumaczeń przysięgłych dokumentów dołączanych do sprawy, koszt napisania pozwu przez prawnika (faktury VAT).

Definicję kosztów procesu zawiera art. 98 par. 1  Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c). Ustawodawca podaje w nim, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Koszty procesu obejmują między innymi :

1) opłaty sądowe (np. opłata od pozwu),

2) wydatki sądowe (np. wynagrodzenie powołanych w sprawie biegłych sądowych),

3) koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika, powołanych świadków oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie,

4) wynagrodzenie adwokata lub radcy prawnego, który reprezentuje stronę, „jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach”.

Koszty zastępstwa procesowego

Koszty zastępstwa procesowego sąd określa według stawek minimalnych. Sa one podane w:

1. Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości  z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r., poz. 1800)

2. Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804)

3. Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. z 2015 r., poz. 1801).

Pogląd Sądu Najwyższego

W Uchwale z dnia 3 grudnia 2015 r.,  III CZP 90/15 Sąd Najwyższy (SN) uznał, że wynagrodzenie radcy prawnego ustanowionego z urzędu, zasądzone od strony przeciwnej na rzecz strony reprezentowanej przez tego radcę, podlega podwyższeniu o należny podatek od towarów i usług.

Jeżeli zaś chodzi o koszty dojazdu pełnomocnika strony do sądu zdaniem SN „Kosztami przejazdu do sądu pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym - jeżeli ich poniesienie było niezbędne i celowe w rozumieniu art. 98 § 1 k.p.c. - są koszty rzeczywiście poniesione”. Powyższe wynika z Uchwały Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2016 r., III CZP 26/16.

Wzajemne zniesienie lub stosunkowe rozdzielenie kosztów

Z art. 100 K.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.

W uzasadnieniu Postanowienia z  dnia 30 października 2013 r.,  VI Gz 188/13 Sąd Okręgowy w Toruniu podał: „Wzajemne zniesienie kosztów wchodzi w rachubę, gdy po ich rozliczeniu stosownie do wyniku sprawy okaże się, że przypadające na każdą ze stron koszty odpowiadają w przybliżeniu kwotom, które zostały w rzeczywistości przez nie wydatkowane. Zgodzić trzeba się z tezą, że w przypadku częściowego uwzględnienia powództwa podstawy do wzajemnego zniesienia kosztów procesu zachodzą wówczas, gdy żądanie zostało uwzględnione w około połowie, przy mniej więcej równej wysokości kosztów procesu poniesionych przez każdą ze stron”. [1]

Przy wzajemnym zniesieniu kosztów postępowania żadna ze stron nie zwraca ich stronie przeciwnej.  Przykład: W sprawie o podział majątku po rozwodzie powódka i pozwany byli reprezentowani przez adwokatów. Honorarium adwokata powódki wynosiło 1.200 zł, a honorarium adwokata pozwanego 1.000 zł. Strony zawarły ugodę. W tej sytuacji sąd z art. 104 K.p.c. zniósł wzajemne koszty procesu.

Zasada słuszności

Wyjątek od zasady odpowiedzialności za wynik postępowania sądowego stanowi zasada słuszności. Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 102 K.p.c., w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

W uzasadnieniu Postanowienia z dnia 24 maja 2012 r., II CZ 15/12 SN podał : „Ustawodawca nie skonkretyzował pojęcia „wypadek szczególnie uzasadniony”, pozostawiając sądowi tę kwalifikację, przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności danej sprawy (...). Możliwość odstąpienia od obciążania strony przegrywającej kosztami postępowania, wprowadzona w art. 102 k.p.c. stanowi zatem dyskrecjonalną kompetencję sądu rozpoznającego sprawę, nie oznacza to jednak, by stosowanie tego przepisu mogło następować w sposób całkowicie dowolny (...).

Odstąpienie od obciążenia strony przegrywającej obowiązkiem zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi mogą uzasadniać zarówno fakty związane z samym procesem, jak i leżące poza nim, a dotyczące sytuacji życiowej, stanu majątkowego stron, które powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego. Zatem przepis art. 102 k.p.c. powinien być zastosowany wówczas, gdy w okolicznościach danej sprawy obciążenie strony przegrywającej kosztami procesu na rzecz przeciwnika byłoby rażąco niezgodne z zasadami słuszności”. [2]

Objaśnienie

[1] http://orzeczenia.torun.so.gov.pl/content/$N/151025000003027_VI_Gz_000188_2013_Uz_2013-10-28_001

[2] http://sn.pl/Sites/orzecznictwo/Orzeczenia2/II%20CZ%2015-12.pdf

Podstawa prawna:

- art. 98, art. 100, art. 102, art. 104 Kodeksu postępowania cywilnego

Stan prawny na 14 sierpnia 2016 roku

OCEŃ ARTYKUŁ: 
     |      UDOSTĘPNIJ:  
DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ NA TEMAT: koszty sądowe postępowanie cywilne sąd opłata sądowa
Ocena: 2126,66
Redaktor portalu
PORADY: 1749    |    KOMENTARZE: 0    |    ZOBACZ PROFIL
Dodaj swój komentarz

Musisz się zalogować żeby dodać komentarz.
Jeśli nie masz jeszcze kontra zarejestruj się.


Skorzystaj z naszych usług
lub
lub
  • Wykwalifikowani prawnicy
    i adwokaci
  • Zrozumiały język
  • Bezpłatne pytania dodatkowe
  • Bezpłatna wycena w ciągu 2h
Bezpłatnie
Polecane publikacje
ABC Rozwodu - poradnik rozwodowy
AUTOR: Wanda Książek; Mariusz Sząszor
3,00 zł
1


montres rolex replica watches Montres Pas Cher Montres Pas Cher Imitation De Montres