Co ważne, zakaz wypowiedzenia umowy o pracę z art. 39 KP nie obowiązuje przed osiągnięciem wieku "przedemerytalnego", chociażby wiek ten pracownik przekroczył w okresie wypowiedzenia ( wyrok SN z dnia 7 kwietnia 1999 r., I PKN 643/98 ).
Zobaczmy przepisy:
Z Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. 1983, nr 8, poz. 43 ) wynika, że obniżony wiek emerytalny dla niektórych grup pracowników wynosi 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn. Jest on dla nich wtedy "właściwym" wiekiem emerytalnym, który wynika z Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227).
… i stanowisko Sądu Najwyższego
W tej kwestii odpowiednie zastosowanie znajduje nadal aktualny wydany w obowiązującym poprzednio stanie prawnym wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2002 r., I PKN 141/01. Sąd Najwyższy wyraził w nim pogląd, że przewidziany w art. 39 K.p. zakaz wypowiedzenia umowy o pracę obejmuje również pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, którym brakuje nie więcej niż 2 lata do osiągnięcia ustawowo obniżonego wieku emerytalnego, jeżeli dalszy okres zatrudnienia umożliwia im uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem niższego wieku emerytalnego.
W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2009 r., I PK 180/08 czytamy: „Ochronie przed wypowiedzeniem umowy o pracę przewidzianej w art. 39 K.p. podlega pracownik, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego wskazanego w art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), jeżeli z osiągnięciem tego wieku nabędzie prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na podstawie tego przepisu”.
W uzasadnieniu wyroku Sąd podał: „(…) ustawowo obniżonego wieku emerytalnego tych kategorii pracowników nie sposób traktować jako ich przywileju pracowniczego , albowiem obniżenie dotyczy instytucji prawa ubezpieczeń społecznych i wynika z legislacyjnego założenia wcześniejszej utraty sprawności psychofizycznej do wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ze względu na szczególne uciążliwości związane z wykonywanym zatrudnieniem (…). Skoro jednak wcześniejszy wiek emerytalny jest dla takich pracowników „normalnym” ustawowym wiekiem emerytalnym , to korzystają oni z ochrony przewidzianej w art. 39 k.p. tylko jeden raz i tylko wówczas, gdy dalszy okres ich zatrudnienia w okresie 4 lat do osiągnięcia obniżonego wieku emerytalnego umożliwia im uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku”.
Pracownik, który chce korzystać ochrony przewidzianej dla obniżonego wieku emerytalnego powinien udowodnić, że posiada wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach wymagany okres pracy w szczególnych warunkach ( art. 4 rozporządzenia). Z tego wywodzi bowiem dla siebie skutki prawne ( art. 6 Kc.).
Ważne!
Ochrona przedemerytalna dotyczy wypowiedzenia umowy o pracę a nie jej rozwiązania w drodze porozumienia stron (czynność prawna dwustronna).
Sprawdż:
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron - wzór z omówieniem
Podstawa prawna:
- art. 30 par. 1 pkt 1, 39 K.p.,
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r., nr 8, poz. 43)
Stan prawny na 28 pażdziernika 2013 roku
