W art. 95 par. 3 KRiO ustawodawca podkreśla, ze władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny. Pod pojęciem dobra dziecka należy rozumieć troskę o wszechstronny jego rozwój w odpowiednich ku temu warunkach. Rodzice powinni oddziaływać pozytywnie na dzieci własnym przykładem i autorytetem. Powinni okazywać dziecku zainteresowanie, służyć mu radą i pomocą.
Ingerencja sądu
Podstawą ograniczenia władzy rodzicielskiej jest zagrożenie dobra dziecka, życie rodzicow w rozłączeniu ( niepozostawanie w zwiazku malżeńskim, rozwód, separacja).
W sytuacji gdy „dobro dziecka jest zagrożone”, sąd może ograniczyć jednemu lub obojgu rodzicom ich władzę rodzicielską. Tak może być w przypadku, gdy rodzice zaniedbują swoje obowiązki względem dziecka np. opuszczają dziecko, nie utrzymują z nim żadnego kontaktu, stosują wobec dziecka przemoc, nadużywają alkoholu.
Z Postanowienia Sadu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2000 roku , II CKN 452/00 wynika,że ograniczenie władzy rodzicielskiej nie jest środkiem represji w stosunku do rodziców, lecz jest stanowi ochronę zagrożonego dobra dziecka. Jego celem jest ochrona praw dziecka a jednocześnie zapewnienie pomocy rodzicom w sprawowaniu władzy rodzicielskiej .
Do jakiego sądu
Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej należy złożyć do Sądu Rejonowego Wydział Rodzinny i Nieletnich. Będzie to sąd w okręgu którego mieszka lub przebywa niepełnoletnie dziecko ( art. 569 par. 1 K.p.c.). Wnioskodawcą może być jedno z rodziców lub pracownik socjalny ośrodka pomocy społecznej albo pedagog szkolny (postępowanie z urzędu). W zależności od sytuacji drugie z rodziców lub oboje będa wtedy uczestnikami postępowania.
Zobacz:
Ograniczenie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom - wniosek składa instytucja
Ważne!
W świetle art. 510 Kodeksu postepowania cywilnego dziecko nie moze byc uczestnikiem postępowania, ponieważ sprawa dotyczy postepowania rodziców związanych z opieką nad dzieckiem. W tym przypadku można zastosować odpowiednio stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w Uchwale Pełnego Składu Izby Cywilnej z dnia 26 stycznia 1973 r.. III CZP 101/71 (OSNCP 1973, nr 7-8 poz. 118).
Sprawdż:
Czy dziecko może być uczestnikiem postępowania w sprawie o pozbawienie władzy rodzicielskiej ?
Schemat wniosku
Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej powinien zawierać:
- miejscowość i datę
- nazwę i adres sądu do którego jest kierowany
- oznaczenia stron: wnioskodawca – uczestnik postępowania (imię, nazwisko, adres)
- tytuł wniosku: Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej
- żądania wnioskodawcy
- uzasadnienie ( przedstawienie sytuacji w rodzinie i wskazanie nienależytego wykonywania władzy rodzicielskiej)
- dowody (np. odpis skrócony aktu małżeństwa, odpis skrócony aktu urodzenia dziecka/dzieci)
- podpis wnioskodawcy
- odpis wniosku i załączników
Z art. 23 pkt 1 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r., nr 90, poz. 594) opłata od wniesienia wniosku wynosi 40 zł. Moze zostać zrealizowana poprzez naklejenie na wniosek znaków opłaty sądowej o tym nominale.
Rodzice żyją w rozłączeniu
Na podstawie art. 107 par. 2 KRiO sąd opiekuńczy może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego z rodziców do określonych obowiązków i uprawnień wobec dziecka. Tak może być w przypadku niepozostawania rodzicow dziecka w zwiazku małżeńskim, orzeczenia przez sąd separacji lub rozwodu (art. 58 par. 1a KRIO).
Z Uchwały SN z dnia 5 lutego 2004 r., III CZP 113/03 wynika: „Sprawa o zmianę zawartego w wyroku rozwodowym orzeczenia o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania, zmierzająca do powierzenia wykonywania władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców i ograniczenia władzy drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jest sprawą o ograniczenie władzy rodzicielskiej (…)”.
Zobacz:
Zmiana wyroku rozwodowego - ustalenie miejsca pobytu małoletniego
Ochrona dobra dziecka przy orzeczeniu rozwodu - pogląd Sądu Najwyższego
Zarządzenia sądu
W przypadku zagrożenia dobra dziecka w świetle art. 109 par. 2 KRiO sąd opiekuńczy może:
1) zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania lub skierować rodziców do placówek albo specjalistów zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń,
2) określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez uprzedniego zezwolenia sądu,
3) poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego,
4) skierować małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi,
5) w sytuacji trudnej, która zagrażałaby dobru dziecka zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej albo w placówce opiekuńczo-wychowawczej,
6) powierzyć zarząd majątkiem małoletniego ustanowionemu w tym celu kuratorowi.
Sprawdż także:
Kontakty z dzieckiem a władza rodzicielska
Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem
Wniosek o ograniczenie matce władzy rodzicielskiej
Ograniczenie władzy rodzicielskiej - ustanowienie kuratora dla matki dziecka
Ważne!
Ograniczenie władzy rodzicielskiej nie ma wpływu na obowiązek alimentacyjny względem małoletniego dziecka. Nie wynika on bowiem z wykonywania władzy rodzicielskiej.
Temat powiązany:
Czy pozbawienie władzy rodzicielskiej oznacza zwolnienie z alimentów ?
Podstawa prawna:
- art. 107- 109 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
Stan prawny na 16 lipca 2012 roku
