Niedozwolone zapisy umowne
Z katalogu klauzul niedozwolonych zawartego w artykule 385[7] pkt 23 Kodeksu cywilnego wynika, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi, które odnoszą sie do wyboru sądu są te, które wyłączają jurysdykcję sądów polskich lub poddają sprawę pod rozstrzygnięcie sądu polubownego polskiego lub zagranicznego albo innego organu, a także narzucają rozpoznanie sprawy przez sąd, który wedle ustawy nie jest miejscowo właściwy.
... oraz przykłady
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wpisał do Rejestru klauzul niedozwolonych między innymi następujące klauzule abuzywne:
1. Numer wpisu: 1942, data wpisu: 19 maja 2010 r., branża: handel elektroniczny
"Sądem właściwym dla rozpatrywania sporów wynikających z umowy sprzedaży jest sąd właściwy dla siedziby sklepu lub miejsca wykonania umowy" (wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Konkurencji i Konsumentów z dnia 26 listopada 2009 r., sygn. akt: XVII AmC 601/09).
2. Numer wpisu: 3162, data wpisu: 8 maja 2012, branża: sprzedaż konsumencka
"Wszelkie spory wynikłe w związku z realizowaniem umów kupna - sprzedaży między sklepem a konsumentami będą rozstrzygane w pierwszej kolejności na drodze negocjacji, z intencją polubownego zakończenia sporu. Jeśli jednak nie byłoby to możliwe, lub też byłoby niesatysfakcjonujące dla którejkolwiek ze stron, wszelkie spory będą rozstrzygane przez sąd właściwy dla siedziby sprzedawcy" (wyr. Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 29 grudnia 2011 r., sygn. XVII AmC 3075/11).
3. Numer wpisu: 3192, data wpisu: 15 maja 2012, branża: sprzedaż konsumencka
„W przypadku sporów sądem właściwym do ich rozstrzygnięcia będzie sąd przedmiotowo - właściwy dla siedziby Sprzedawcy” (wyr. Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 8 grudnia 2010 r., sygn. XVII AmC 452/10).
4. Numer wpisu: 3453, data wpisu: 1 sierpnia 2012 r., branża: handel elektroniczny
"Sądem właściwym do rozpatrywania sporów wynikających z tego regulaminu - umowy jest sąd siedziby firmy w Białej Podlaskiej" (wyr. Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 6 lutego 2012 r. sygn. XVII AmC 3043/11).
5. Numer wpisu: 4458, data wpisu: 10 kwietnia 2013 r., branża: handel elektroniczny
"Dla rozpatrywania wszelkich sporów związanych z wykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy właściwy jest sąd miejsca siedziby Apteki" (wyr. Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 14 lutego 2013 r., sygn. XVII AmC 3637/11).
6. Numer wpisu: 5225, data wpisu: 28 sierpnia 2013 r., branża: handel elektroniczny
"Wszystkie spory, mogące wyniknąć z tytułu umowy sprzedaży zawartej w sklepie internetowym będą rozstrzygane przez Sąd właściwy dla siedziby sklepu internetowego" (wyr. Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 23 września 2011 r, sygn. XVII AmC 2186/10).
7. Numer wpisu: 5784, data wpisu: 27 sierpnia 2014 r., branża: handel elektroniczny
"W przypadku sporów mogących powstać z w związku z niniejszą Umową, ich rozpatrzenie będzie należeć do sądu arbitrażowego, właściwego miejscowo dla Sprzedającego" ( wyrok Sądu Okręgowego - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 2 lipca 2014 r., sygn. akt: XVII AmC 11410/12).
8. Numer wpisu: 5793, data wpisu: 27 sierpnia 2014 r., branża: handel elektroniczny
"Sądem właściwym dla rozpatrywania sporów wynikających z umowy sprzedaży jest sąd wybrany przez powoda" (wyrok Sądu Okręgowego - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 29 maja 2014 r., sygn. akt: XVII AmC 10661/12 ).
9. Numer wpisu: 5802, data wpisu: 29 sierpnia 2014 r., branża: inne usługi
"Wszelkie sprawy sporne strony będą próbowały załatwić na drodze polubownej, w przypadku braku porozumienia sprawy będzie rozstrzygać sąd właściwy dla miasta Lublina" (wyrok Sądu Okręgowego - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 19 czerwca 2012 r., sygn. akt: XVII AmC 193/120.
10. Numer wpisu: 5834, data wpisu: 4 listopada 2014 r., branża: sprzedaż konsumencka
"Sądem właściwym dla sporów mogących w przyszłości wyniknąć z niniejszej umowy, których powodem będzie Nabywca, jest Sąd właściwy dla siedziby Sprzedawcy" (wyrok Sądu Okręgowego - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 21 sierpnia 2014 r., sygn. akt: XVII AmC 1197/13).
11. Numer wpisu: 5987, data wpisu: 19 lutego 2015 r., branża: sprzedaż konsumencka
"W sprawach nieregulowanych w umowie mają zastosowanie przepisy Kodeksu Cywilnego w Sądzie właściwym dla Sprzedającego" (wyrok Sądu Okręgowego - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 15 grudnia 2014 r., sygn. akt: XVII AmC 13854/12).
12. Numer wpisu: 6004, data wpisu: 20 lutego 2015 r. , branża: sprzedaż konsumencka
"Wszelkie spory powstałe na gruncie Regulaminu lub umów sprzedaży rozstrzygał będzie sąd właściwy dla siedziby Sprzedawcy, z wyjątkiem sytuacji, w której Stroną zawartej ze sprzedawcą umowy jest Konsument. Wówczas sądem właściwym będzie Sąd właściwy dla siedziby/miejsca zamieszkania pozwanego" (wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Konkurencji i Konsumentów z dnia 8 stycznia 2015 r., sygn. akt XVII AmC 6979/13 ).
Regulacja kodeksowa (K.p.c.)
Sądem rozstrzygającym spór na linii konsument - przedsiębiorca będzie:
1) sąd powszechny w okręgu którego pozwany ma miejsce zamieszkania, jeżeli jest osobą fizyczną (art. 27 K.p.c.) albo
2) sąd powszechny w okręgu którego znajduje się siedziba pozwanego, jeżeli jest osobą prawną ( art. 30 K.p.c.) lub
3) sąd miejsca wykonania umowy (art. 34 K.p.c.).
Przykład
Konsument mieszkający w Krakowie zawiera tamże umowę sprzedaży z wrocławską firmą X. Przedsiębiorca nie może w zawieranej umowie narzucić mu, że sądem właściwym dla rozstrzygania sporów będzie sąd we Wrocławiu, ponieważ ograniczyłby wtedy prawa konsumenta. Konsument może zatem składać pozew do sądu w Krakowie lub we Wrocławiu.
W Regulaminie swojego sklepu internetowego przedsiebiorca powinien podać właściwość sądu, informując o tym, że spory wynikające z zawartej umowy konsumenckiej rozstrzyga sąd powszechny w okręgu którego mieszka kupujący lub znajduje się siedziba sklepu albo sąd miejsca wykonania umowy.
Podsumowanie
Podane tutaj postanowienia umowne w zakresie wyboru sądu są niedozwolone w umowach z konsumentami. Potwierdził to Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uzasadniając wyrok z dnia 8 grudnia 2010 r., w sprawie o sygn. XVII AmC 452/10 (klauzula abuzywna nr 3192).
Czytamy w nim: „(...) W pierwszej kolejności należy zauważyć, że w niniejszej klauzuli Przedsiębiorca posłużył się zwrotem Sądu właściwego przedmiotowo. Należy jednak wskazać, iż zgodnie z Kodeksem cywilnym występuje właściwość rzeczowa oraz właściwość miejscowa, w tym ogólna, przemienna, wyłączna i wskazana na podstawie przepisów szczególnych. (...) Gdyby nawet przyjąć, zgodnie z intencją pozwanego, że do rozstrzygnięcia ewentualnego sporu wyznaczył Sąd właściwy na podstawie przepisów art. 33 i 34 kpc, podnieść trzeba, że klauzula ta i tak jest niedozwolona. Zakwestionowany zapis pozbawia bowiem możliwości wytoczenia ewentualnego powództwa przed sąd właściwości ogólnej, czyli przed Sąd miejsca siedziby pozwanego.
Zdaniem Sądu w przypadku, gdy stroną umowy jest konsument, a postanowienie umowne dotyczące właściwości Sądu zamieszczone zostało we wzorcu umownym narzuconym konsumentowi przez przedsiębiorcę, zastrzeżenie konkretnej, jedynej właściwości jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta, albowiem ustawa Kodeks postępowania cywilnego przydaje konsumentowi możliwość wyboru pomiędzy właściwością ogólną a przemienną. (...)”.
Regulaminy zgodne z prawem w 2015 roku
Potrzebujesz regulaminu zgodnego z prawem ? Nasza kancelaria tworzy regulaminy dla sklepów, portali, firm. Aby dowiedzieć się ile kosztuje napisanie wolnego od klauzul niedozwolonych regulaminu wystarczy wysłać maila z prośbą o wycenę : kontakt@mariuszszaszor.pl
Kancelaria Prawna Mariusz Sząszor
ul. Marii Zientara-Malewskiej 5 5C/4
77- 400 Złotów
NIP: PL5040002752
REGON: 301540500
Tel. +48673505369
Fax +48673505379
Kom. +48886610270
www.mariuszszaszor.pl
Podstawa prawna:
- art. 27, art. 30, art. 34 Kodeksu postępowania cywilnego
