Zobaczmy przepisy
W postępowaniu karnym obligatoryjnie oskarżony musi mieć obrońcę w następujących przypadkach:
- jest nieletni; głuchy, niemy lub niewidomy oraz zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego poczytalności (art. 79 par 1 K.p.k) oraz
- wtedy, gdy sąd uzna to za niezbędne ze względu na okoliczności utrudniające obronę ( art. 79 par. 2 K.p.k.) albo
- gdy postępowanie sądowe toczy się przed sądem okręgowym jako sądem pierwszej instancji, jeżeli oskarżonemu zarzucono zbrodnię lub jest pozbawiony wolności (art. 80 K.p.k.).
Jeżeli oskarżony nie ma obrońcy z wyboru, wtedy obrońcę z urzędu wyznacza mu prezes sądu właściwego do rozpoznania sprawy. Działa on z urzędu, tzn. że oskarżony nie składa żadnego wniosku o ustanowienie dla niego obrońcy z urzędu.
W pozostałych przypadkach na podstawie art. 78 par. 1 K.p.k. oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może żądać, aby mu wyznaczono obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. W tym celu musi złożyć w sądzie wniosek o przyznanie obrońcy z urzędu w sprawie karnej.
Sprawdż:
Obrońca z urzędu w sprawach karnych - kiedy ?
Rozdział 8 Oskarżony
Wniosek o ustanowienie obrońcy z urzędu w sprawie karnej - wzór
... decyzję sądu
Po rozpoznaniu złożonego wniosku decyzję o ustanowieniu lub odmowie przyznania obrońcy z urzędu (lub odmowie) podejmuje w formie zarządzenia prezes sądu właściwego do rozpoznania sprawy.
... i pogląd Sądu Najwyższego
Przepis art. 394 par. 1 pkt 2 K.p.c., przewiduje możliwość wniesienia zażalenia na postanowienie sądu o odmowie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego w sprawie cywilnej ale, nie ma zastosowania w przypadku odmowy ustanowienia obrońcy z urzędu w sprawie karnej.
Zobacz:
Potwierdził to Sąd Najwyższy w Postanowieniu Izby Karnej z dnia 16 listopada 2000 r. , I KZP 32/2000. Czytamy w nim: „(…) Na wydane na podstawie art. 81 K.p.k. zarządzenie prezesa sądu o odmowie wyznaczenia pełnomocnika z urzędu nie przysługuje zażalenie"
W uzasadnieniu Postanowienia SN podaje: "(...) Artykuł 394 par. 1 pkt 2 K.p.c., uprawniający do wniesienia zażalenia na postanowienie o odmowie ustanowienia adwokata, znajduje odpowiednie zastosowanie, jeśli kwestia zaskarżenia decyzji procesowej o odmowie wyznaczenia pełnomocnika z urzędu nie została unormowana przez przepisy kodeksu postępowania karnego.(...)".
Podstawa prawna:
- art. 81 Kodeksu postepowania karnego
Stan prawny na 23 września 2012 roku