Literatura prawnicza (M.T. Romer, Prawo pracy Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2005, wyd. 2, s. 747 - 748) podaje: „W przypadkach, w których prawo do urlopu bezpłatnego jest uregulowane przepisami szczególnymi, pracodawca jest zobowiązany do dzielenia urlopu bezpłatnego. Obowiązek taki wynika z :
1) art. 205 par. 4 k.p., gdy pracownik młodociany uczęszczający do szkoły zwróci się o udzielenie mu urlopu bezpłatnego w okresie ferii szkolnych ;
2) art. 186 k.p., gdy pracownik wystąpi o urlop wychowawczy, a spełnia ku temu warunki określone odpowiednimi przepisami (...);
3) przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 1996 r. w sprawie trybu udzielania urlopu bezpłatnego i zwolnień od pracy pracownikom pełniącym z wyboru funkcje w związkach zawodowych .... (Dz.U. Nr 71, poz. 336) , gdy o urlop bezpłatny wystąpi organizacja związkowa. (...);
4) przepisów ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (jedn. tekst:.: Dz.U. z 2003 r. Nr 221, poz. 2199) , na okres sprawowania mandatu ;
5) na mocy przepisów ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o służbie zagranicznej (Dz.U. Nr 128, poz. 1403 z późn. zm.);
6) przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 1991 r. w sprawie studiów doktoranckich i stypendiów naukowych (Dz.U. Nr 58, poz. 249 z póz. zm.) w okresie odbywania dziennych studiów doktoranckich”.
Autorka podkreśla: „(...) osoba wybrana na radnego zatrudniona na podstawie stosunku pracy w urzędzie gminy, w której uzyskała mandat, lub pełniąca funkcję kierownika w jednostce organizacyjnej tej gminy ma obowiązek złożyć wniosek o urlop bezpłatny w ciągu 7 dni od ogłoszenia wyników wyborów” (tamże, s. 748).