Cechą tej odpowiedzialności jest możliwość karania za naruszenie jakiegokolwiek obowiązku zawodowego, a nie tylko uchybienia powinnościom natury porządkowo-organizacyjnej ( jak w przypadku kodeksowej odpowiedzialności porządkowej).
Tym rodzajem odpowiedzialności są objęci m.in.:
- sędziowie
- prokuratorzy
- radcowie prawni i aplikanci radcowscy
- nauczyciele akademiccy
- pracownicy samorządowi mianowani i wszyscy członkowie korpusu służby
cywilnej za naruszenie obowiązków zawodowych.
Przedawanienie
Osoba winna naruszenia obowiązków zawodowych może być pociągnięta do odpowiedzialności dyscyplinarnej tylko wtedy, gdy nie nastąpiło przedawnienie wszczęcia postępowania. Postępowanie nie może być wszczęte po upływie miesiąca od dnia uzyskania wiadomości o popełnieniu czynu ani po upływie roku od dnia popełnienia czynu.
Katalog kar
Katalog kar dyscyplinarnych jest bardzo zróżnicowany, w zależności od kręgu osób, których ta odpowiedzialność dotyczy. Najczęstrze kary to:
- upomnienie,
- nagana, niekiedy z ostrzeżeniem,
- przeniesienie, pracownika na inne stanowisko,
- zwieszenie pracownika w wykonywaniu czynności zawodowych na okres od 3 miesięcy do l roku,
- obniżenie stopnia służbowego,
- czasowe pozbawienie możliwości awansowania na wyższy stopień,
- zwolnienie z pracy,
- wydalenie ze służby lub pozbawienie prawa wykonywania zawodu
Organy orzekające
Organami orzekającymi są: w I instancji – komisje dyscyplinarne ( niekiedy sądy dyscyplinarne) w II instancji – odwoławcze komisje dyscyplinarne. Na czas wykonywania zadań w komisjach jej członkom przysługuje zwolnienie od pracy zawodowej. Członkowie komisji odwoławczych i sądów są w zakresie orzekania dyscyplinarnego niezawiśli oraz nie są związani rozstrzygnięciami innych organów stosujących prawo z wyjątkiem prawomocnego wyroku sądu. Czasami ustawodawca przewiduje możliwość odstąpienia od odpowiedzialności dyscyplinarnej w przypadku przewinień mniejszej wagi , za które pracownik może być ukarany jedynie upomnieniem na piśmie ( członek korpusu służby cywilnej ) lub np. ostrzeżeniem ( radca prawny).
