Rzecznicy patentowi działają na podstawie ustawy o rzecznikach patentowych z dnia 11 kwietnia 2001 roku. Jest to zawód zaufania publicznego, a rzecznicy w swojej pracy mają zapewnioną niezawisłość i podlegają tylko ustawom.
Zawód rzecznika patentowego, najogólniej rzecz ujmując, polega na świadczeniu pomocy z zakresu prawa własności przemysłowej. W praktyce rzecznicy mogą być zatrudnieni w kancelariach patentowych, urzędach państwowych, ale także firmach prywatnych.
Aplikacja nie tylko dla prawników
Z uwagi na to, że do obowiązków rzeczników patentowych należy nie tylko pomoc prawna, ale i techniczna, aplikację rzeczniowską mogą odbywać osoby z wykształceniem prawniczym lub technicznym. Aplikacja organizowana jest przez Krajową Radę Rzeczników Patentowych i trwa trzy lata. Podobnie jak podczas aplikacji korporacyjnych, odbywana jest pod kierownictwem patrona i jest płatna. Nabór na aplikację odbywa się w trybie konkursowym, gdzie sprawdzana jest wiedza kandydatów z zakresu prawa konstytucyjnego, własności przemysłowej, a także podstaw wiedzy technicznej oraz znajomości wybranego języka obcego. Pewnym utrudnieniem jest fakt, że egzamin wstępny składa się z dwóch części – pisemnej i ustnej.
Aplikację kończy tzw. egzamin kwalifikujący, który także składa się z części pisemnej i ustnej. Podczas egzaminu aplikanci mają za zadanie przygotowanie odpowiedniej dokumentacji wynalazku, który ma być objęty ochroną oraz pisma procesowego z zakresu prawa administracyjnego lub cywilnego albo rozwiązanie kazusu. Część ustna natomiast polega na odpowiedzi na pytania zamieszczone w wylosowanym zestawie pytań.
Inne wymagania
Oprócz odbytej aplikacji, zakończonej zdanym egzaminem kwalifikującym, rzecznik patentowy powinien posiadać obywatelstwo państwa UE, pełną zdolność do czynności prawnych i korzystać z pełni praw publicznych oraz cechować się nieskazitelnym charakterem, a swoim dotychczasowym zachowaniem dawać rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu rzecznika patentowego. Oczywiście, jak już zostało wspomniane, niezbędne jest także wykształcenie wyższe prawnicze lub techniczne.
Podsumowanie
Droga do wpisu na listę rzeczników patentowych jest długa i musi być okupiona dużym wysiłkiem. Nieregularne terminy naboru na aplikację, dwuetapowe egzaminy wstępne i końcowe, konieczność ciągłego doskonalenia zawodowego i posiadania szerokiej wiedzy zarówno z zakresu prawa, jak i techniki, czynią ten zawód bardzo wymagającym, ale jednocześnie ciekawym.
