Regulacja prawna
Mediacje konsumenckie prowadzone przez Wojewódzkie Inspektoraty Inspekcji Handlowej.. Podstawy prawne mediacji zawiera art. 36 Ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej ( tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r., poz. 148).
Z dyspozycji zawartej w art. 36 ust. 1 i 2 niniejszej ustawy wynika, że jeżeli przemawia za tym charakter sprawy, wojewódzki inspektor podejmuje działania mediacyjne w celu polubownego zakończenia sporu cywilnoprawnego między konsumentem a przedsiębiorcą.
Postępowanie mediacyjne wszczyna się na wniosek konsumenta lub z urzędu jeżeli wymaga tego ochrona interesu konsumenta.
Wzór wniosku o wszczęcie postępowania mediacyjnego można otrzymać w siedzibach wojewódzkich inspektoratów inspekcji handlowej. Można je pobrać także bezpłatnie na ich stronach internetowych - https://uokik.gov.pl/wazne_adresy.php#faq595
Najpierw wniosek
W Wojewódzkim Inspektoracie Inspekcji Handlowej na terenie którego znajduje się siedziba przedsiębiorcy lub miejsce prowadzonej przez niego działalności gospodarczej konsument składa wniosek o przeprowadzenie postępowania mediacyjnego.
Za UOKiK: „Ważne jest szczegółowe przedstawienie sprawy na piśmie oraz zawarcie informacji i elementów istotnych dla tej sprawy, takich jak:
- dane osobowe konsumenta,
- dane przedsiębiorcy,
- przedmiot sporu (jakiego towaru/jakiej usługi dotyczy spór),
- zwięzłe wskazanie, jak wyglądały dotychczasowe działania konsumenta wobec przedsiębiorcy i przedsiębiorcy wobec konsumenta (szczególnie w jaki sposób rozpatrywano reklamację),
- przedstawienie swoich żądań (czyli czego domagamy się od przedsiębiorcy),
- kserokopie dokumentów mających związek ze sprawą”. [1]
... i zapoznanie się z nim przez przedsiębiorcę
Po złożeniu wniosku o mediację wojewódzki inspektor zapoznaje przedsiębiorcę z treścią wniosku. Przedsiębiorca może taki wniosek zaakceptować lub odrzucić. W przypadku jego odrzucenia mediacja nie odbędzie się.
Postępowanie mediacyjne
Mediacja odbywa się wtedy, gdy jeżeli obie strony sporu wyrażą na nią zgodę.
W toku postępowania mediacyjnego wojewódzki inspektor zapoznaje przedsiębiorcę z roszczeniem konsumenta, przedstawia stronom sporu przepisy prawa mające zastosowanie w sprawie oraz ewentualne propozycje polubownego zakończenia sporu. (art. 36 ust. 3 ustawy).
Za UOKiK: „ Najczęściej mediacja odbywa się w formie:
- bezpośredniej wizyty inspektora w siedzibie przedsiębiorcy i uzgodnienia jego stanowiska w stosunku do roszczeń konsumenta,
- spotkania obu stron sporu w siedzibie wojewódzkiego inspektoratu Inspekcji Handlowej lub jego delegatury i przeprowadzenia procedury rozjemczej,
- korespondencyjnej – przez wymianę pism zawierających stanowiska obu stron.
Postępowanie w tym zakresie jest bezpłatne dla wszystkich z zainteresowanych, (...)”. [3]
W toczącym się postępowaniu stronę może reprezentować pełnomocnik. Może nim być każda osoba, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych.
Opinia rzeczoznawcy
ZA UOKiK: ”(...) W postępowaniach mediacyjnych czy przed stałymi polubownymi sądami konsumenckimi możliwe jest skorzystanie z opinii dowolnego fachowca w określonej dziedzinie. Jeśli nikogo takiego nie znamy, warto skorzystać z list prowadzonych przez wojewódzkich inspektorów Inspekcji Handlowej. Zestawienia – zawierające imiona i nazwiska rzeczoznawców, informacje o ich specjalizacji oraz sposobie, w jaki można się z nimi skontaktować – są na ogół dostępne na stronach internetowych wojewódzkich inspektoratów. [2]
Liczby mówią
Za UOKIK: „Pomiędzy 2009 a 2013 r. inspektorzy Inspekcji Handlowej przeprowadzili ponad 58 tys. mediacji (z tego tylko w ubiegłym roku wpłynęło w tym zakresie 13 050 wniosków), z których ponad dwie trzecie zakończyły się pozytywnie dla konsumentów.
(...) Większość spraw rozstrzyganych w drodze mediacji dotyczyła artykułów przemysłowych (w 2013 r. było ich 12 444): obuwia (8967), odzieży (750), sprzętu komputerowego (189) i innych. W mniejszym stopniu mediacje dotyczą usług motoryzacyjnych, pralniczych i pozostałych. [4]
Zakończenie mediacji
W czasie trwającego postępowania mediacyjnego wojewódzki inspektor może wyznaczyć przedsiębiorcy termin polubownego zakończenia sprawy. Jeżeli w tym terminie strony nie dojdą do porozumienia, wtedy wojewódzki inspektor odstępuje od mediacji.
Rozwiązanie powstałego sporu konsumenckiego w drodze mediacji nie podlega egzekucji administracyjnej ani sądowej. Nie przysługuje od niego także odwołanie. Postępowanie mediacyjne nie zamyka stronom drogi do wniesienia wniosku do stałego polubownego sądu konsumenckiego, ani też do sądu powszechnego.
Podstawa prawna:
- art. 36 Ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej ( tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r., poz. 148)
Objaśnienia
[1] UOKiK, Poradnik dla konsumentów Polubowne rozstrzyganie sporów konsumenckich w Polsce, Warszawa, kwiecień 2014 - http://www.konsument.gov.pl/pl/uploads/521/Poradnik_final-pdf.html str. 11
[2] Tamże, str. 12
[3] UOKiK, Raport Polubowne rozstrzyganie sporów konsumenckich, Warszawa, kwiecień 2014 - http://www.uokik.gov.pl/download.php?plik=15037 str. 49
[4] Tamże, str. 56 - 57
Stan prawny na 29 lipca 2015 roku
