Domniemanie ojcostwa
Zgodnie z art. 62 par. 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: KRO), jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania bądź unieważnienia , domniemywa się, iż pochodzi ono od męża matki. Domniemania tego nie stosuje się, jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od dnia orzeczenia separacji.
Co istotne, jeżeli dziecko urodziło się przed upływem trzystu dni od ustania lub unieważnienia małżeństwa lecz po zawarciu przez matkę drugiego małżeństwa, domniemywa się, że pochodzi ono od drugiego męża.
W art. 85 par. 1 KRO ustawodawca wskazuje, że domniemywa się, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka.
W wyroku z dnia 6 listopada 1967 r. , I CR 355/67 Sąd Najwyższy wyraził następujący pogląd: „(…) Jeżeli więc dziecko urodziło się po ogłoszeniu wyroku rozwodowego jego matki, lecz przed jego uprawomocnieniem się, to urodziło ,się w czasie trwania małżeństwa i ma za sobą domniemanie z art. 62 par. 1 k.r.o. Podobnie rzecz się przedstawia, jeżeli od dnia uprawomocnienia się wyroku rozwodowego do daty urodzenia dziecka nie upłynęło 300 dni.”
Domniemanie ojcostwa męża matki może zostać obalone przez wniesienie do sądu rodzinnego i opiekuńczego pozwu o zaprzeczenie ojcostwa (art. 62 par. 3 KRO). Może go wnieść: matka dziecka, jej mąż, dziecko i prokurator. Zaprzeczenie ojcostwa ma na celu udowodnienie, że mąż matki nie jest ojcem jej dziecka. Podczas rozprawy sąd bada wszystkie dowody przedstawione przez strony.
Z wyroku SN z dnia 13 grudnia 2000 r., III CKN 1422/00 wynika, że : "Celem procesu o zaprzeczenie ojcostwa nie jest ustalenie ojcostwa biologicznego męża matki, lecz obalenie ustawowego domniemania, że dziecko od niego pochodzi".
Zobacz:
Zaprzeczenie ojcostwa - pozew z omówieniem.
Pozew o zaprzeczenie ojcostwa
Pozew o zaprzeczenie ojcostwa - wzór z omówieniem
Uznanie ojcostwa
Uznania ojcostwa dokonuje mężczyzna, od którego dziecko pochodzi. Oświadcza on przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, właściwego ze względu na sporządzenie aktu urodzenia dziecka, że jest ojcem dziecka. Potwierdza to matka dziecka jednocześnie lub w ciągu 3 miesięcy (art. 73 KRO). Zdolnym do złożenia oświadczenia o uznaniu ojcostwa jest mężczyzna, który ukończył szesnaście lat i nie ma podstaw do jego ubezwłasnowolnienia.
Ważne!
Na podstawie art. 75 par. 1 KRO można uznać ojcostwo przed urodzeniem się dziecka już poczętego.
Przeczytaj:
Rozdział I. Pochodzenie dziecka.
Ustalenie ojcostwa
Z artykułu 72 KRO ojcostwo może być również ustalone na drodze sądowej. Tak może być w sytuacji, gdy nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki albo gdy ojcostwo nie zostało uznane. Zgodnie z art. 84 par.1 KRO sądowego ustalenia ojcostwa moze ządać dziecko, jego matka lub domniemany ojciec dziecka. Może go żądać także prokurator (art. 86 KRO).
Zobacz:
Na czym polega sądowe ustalenie ojcostwa?
Jeżeli ojcostwo mężczyzny, który nie jest mężem matki, nie zostało ustalone, zarówno dziecko, jak i matka mogą dochodzić z art. 143 KRO roszczeń majątkowych związanych z ojcostwem jednocześnie z dochodzeniem ustalenia ojcostwa. W pozwie do sądu można zatem połączyć roszczenia alimentacyjne z żądaniem ustalenia ojcostwa oraz pokrycie wydatkow związanych z porodem.
W przykładowym pozwie o ustalenie ojcostwa i alimenty można wnieść w imieniu własnym oraz małoletniej/małoletniego jako przedstawiciel ustawowy o:
1) ustalenie, że pozwany jest ojcem małoletniej /małoletniego ur. dnia…………… w ……...., akt urodzenia nr …... został sporządzony w Urzędzie Stanu Cywilnego w ……………,
2) nadanie małoletniej/małoletniemu nazwiska ojca ……………………….,
3) orzeczenie, że pozwanemu nie będzie przysługiwała władza rodzicielska nad małoletnią/małoletnim,
4) zasądzenie od pozwanego na rzecz małoletniej / małoletniego i tytułem alimentów po……… (słownie:……………..) zł miesięcznie, płatnych do rąk matki dziecka od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty tj. w terminie do 10 dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki,
5) zasądzenie od pozwanego na rzecz matki dziecka kwoty………..(słownie:…………) zł z tytułu pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem,
6) nadanie wyrokowi w części odnoszącej się do alimentów rygoru natychmiastowej wykonalności,
7) wydanie wyroku zaocznego w razie zaistnienia przesłanek, które zostały przewidziane w art. 339 K.p.c.,
8) zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu według norm przepisanych,
9) wezwanie na rozprawę i przesłuchanie świadków: (imiona, nazwiska, adresy), na okoliczność wspólnego pożycia matki małoletniej powódki z pozwanym oraz na okoliczność usprawiedliwionych potrzeb małoletniej /małoletniego oraz brak zainteresowania pozwanego dzieckiem.
Zobacz także:
Pozew o ustalenie ojcostwa i alimenty - wzór z omówieniem
Pozew o ustalenie ojcostwa i alimenty
Pozew o ustalenie ojcostwa i alimenty - pokrycie wydatków związanych z porodem
Podstawa prawna:
- art. 62, art. 67, art. 72 -73, art. 75, art. 84-85 par. 1, art. 143 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
Stan prawny na 22 kwietnia 2012 roku
