Wzór - pełnomocnictwo procesowe ogólne dla członka rodziny
Wzór - pełnomocnictwo procesowe szczególne dla adwokata
W sprawach wynikających ze stosunku pracy pracodawcę może reprezentować adwokat lub radca prawny (art. 87 par. 1 Kodeksu postępowania cywilnego - dalej: K.p.c.) . W przepisie art. 87 par. 2 K.p.c. ustawodawca podaje że, pełnomocnikiem osoby prawnej lub przedsiębiorcy, w tym nie posiadającego osobowości prawnej, może być również pracownik tej jednostki albo jej organu nadrzędnego. Tak może być w przypadku spółki jawnej, ponieważ nie posiada ona osobowości prawnej.
Kto może reprezentować pracownika przed sądem pracy ?
Pracownika przed sądem pracy może reprezentować adwokat lub radca prawny albo członkowie jego rodziny: - rodzice; - małżonek; - rodzeństwo lub zstępni; - osoby pozostające z nim w stosunku przysposobienia (art. 87 par. 1 K.p.c.). W tym przypadku nie ma obowiązku, by osoby te posiadały wykształcenie prawnicze.
Zgodnie z art. 465 par. 1 K.p.c. , pełnomocnikiem pracownika, może być również przedstawiciel związku zawodowego lub inspektor pracy albo pracownik zakładu pracy, w którym mocodawca jest lub był zatrudniony. Zgodnie w wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 22 sierpnia 2003 r. , I PK 214/02 (OSNP 2004, nr 16, poz. 282): „Pełnomocnikiem procesowym pracownika (art. 465 par. 1 k.p.c.) może być przedstawiciel związku zawodowego, w którym pracownik nie jest zrzeszony” W uzasadnieniu wyroku Sąd podał: „(...) Przepis art. 465 § 1 k.p.c., pozwalając na to, że pełnomocnikiem pracownika może być przedstawiciel związku zawodowego, nie czyni żadnego rozróżnienia co do tego, o jaki związek zawodowy chodzi, a w szczególności nie stwierdza, że może to być tylko związek zawodowy, do którego pracownik należy albo że nie może to być przedstawiciel związku zawodowego, do którego pracownik nie należy. Zresztą w art. 7 ust. 2 zdanie drugie ustawy o związkach zawodowych stwierdza się, że na wniosek pracownika niezrzeszonego związek zawodowy może podjąć się obrony jego praw i interesów wobec pracodawcy.(...)”.
Przedstawiciel związku zawodowego reprezentujący pracownika w sądzie pracy musi posiadać: 1) upoważnieniem związku zawodowego, 2) upoważnienie (pełnomocnictwo ) powoda.
Ważne!
Z Postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2004 r., I PZ 6/04 wynika, że: ”Radca prawny będący przedstawicielem związku zawodowego może reprezentować pracownika w sprawie z zakresu prawa pracy i wnieść w jego imieniu kasację (art. 465 par. 1 k.p.c.), jeżeli pracownik udzielił mu pełnomocnictwa procesowego.”
W jakiej formie powinno zostać udzielone pełnomocnictwo procesowe ?
Pełnomocnictwa procesowego należy udzielić w formie pisemnej. Niezachowanie formy pisemnej powoduje jego nieważność. W Postanowieniu z dnia 28 lutego 2002 r. , III CZ 11/02 Sąd Najwyższy uznał, że: „Pełnomocnictwo udzielone osobie mieszczącej się w kręgu osób ujętych w art. 87 § 1 k.p.c. nadaje jej moc działania w imieniu i z wiążącym skutkiem dla mocodawcy. Osoba, która takim pełnomocnictwem nie dysponuje, albo która je utraciła, żadnej czynności w imieniu strony podjąć nie jest władna. Nie może zatem być traktowane jako pochodzące od strony pismo, wniesione przez osobę i przez nią podpisane, o ile osoba ta działa bez właściwego umocowania.
Zobaczmy uregulowania prawne w tym zakresie
Art. 88. K.p.c. stanowi: Pełnomocnictwo może być albo procesowe – bądź to ogólne, bądź do prowadzenia poszczególnych spraw – albo do niektórych tylko czynności procesowych.
Pełnomocnictwo procesowe obejmuje:
1) całość czynności procesowych w związku z daną sprawą rozpatrywaną przez sąd „nie wyłączając powództwa wzajemnego, skargi o wznowienie postępowania i postępowania wywołanego ich wniesieniem, jako też wniesieniem interwencji głównej przeciwko mocodawcy”;
2) wszelkie czynności odnoszące się do zabezpieczenia i egzekucji;
3) udzielenie dalszego pełnomocnictwa procesowego adwokatowi lub radcy prawnemu;
4) zawarcie ugody, zrzeczenia się roszczenia albo uznania powództwa, jeżeli czynności te nie zostały wyłączone w danym pełnomocnictwie;
5) odbiór kosztów procesu od strony przeciwnej (art.91 K.p.c.).
Co istotne, osoba, która udzieliła pełnomocnictwa (mocodawca) w świetle art. 93 K.p.c. może brać udział razem z pełnomocnikiem w rozprawie sądowej oraz „ (...) niezwłocznie prostować lub odwoływać oświadczenia pełnomocnika”.
Ważne!
Mocodawca nie może udzielić pełnomocnictwa zbiorowego (np. dla dwóch osób), ale może w swojej sprawie sądowej ustanowić np. dwóch pełnomocników. W tym przypadku każdy z nich musi posiadać osobne pełnomocnictwo ogólne lub szczególne.
Jakie dokumenty prócz pełnomocnictwa należy przedstawić sądowi ?
Pełnomocnik procesowy jest obowiązany przy pierwszej rozprawie sadowej dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa. W świetle art.89 par. 1 K.p.c adwokat i radca prawny, a także rzecznik patentowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa. Sąd może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony. Pełnomocnik procesowy oprócz udzielonego mu pełnomocnictwa ma obowiązek udokumentowania swojego umocowania do działania w imieniu mocodawcy.
Osoba prawna
W przypadku, gdy mocodawcą jest osobą prawna ( np. spółka z o.o. ) będzie to: - wydany przez sąd odpis z Krajowego Rejestru Sądowego lub kopię odpisu tego dokumentu poświadczoną za zgodność z oryginałem przez notariusza; - umowa o pracę w przypadku gdy mocodawcą udziela pełnomocnictwa pracownikowi;
Osoba fizyczna
W przypadku, gdy mocodawcą jest osoba fizyczna (np. pracownik): - odpis z Urzędu Stanu Cywilnego, z treści którego wynika pokrewieństwo ( jedno z rodziców, rodzeństwo syn lub córka pracownika ) lub powinowactwo (maż lub żona) z pracownikiem; - odpis sądowego postanowienia o przysposobieniu
Z czego to wynika
W art. 68 K.p.c. ustawodawca podaje, że organ osoby prawnej jest obowiązany „(...) wykazać swoje umocowanie dokumentem przy pierwszej czynności procesowej”. Potwierdził to Sąd Najwyższy w Uchwale z dnia 30 marca 2006r.,III CZP 14/06 : „Radca prawny, który jako pełnomocnik wierzyciela będącego osobą prawną dokonuje pierwszej czynności procesowej, polegającej na zgłoszeniu wierzytelności powinien - pod rygorem przewidzianym w art. 242 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr 60, poz. 535 ze zm.) - dołączyć do zgłoszenia pełnomocnictwo oraz dokument wykazujący umocowanie organu osoby prawnej udzielającemu pełnomocnictwa. Dokumentem takim może być uwierzytelniona przez niego kopia odpisu z właściwego rejestru”.
W uzasadnieniu SN podał:
„(...) Należy przyjąć, że w przepisie tym chodzi o oryginał dokumentu, ilekroć bowiem ustawodawca uważał, że oryginał może być zastąpiony odpisem, dawał temu wyraz w konkretnym przepisie. Jako przykład mogą służyć przepisy art. 89 par. 1 k.p.c. czy art. 239 Pr.u.n. Załączona kserokopia odpisu z rejestru przedsiębiorców, poświadczona przez radcę prawnego, nie może zastąpić oryginału dokumentu, ponieważ radcowie prawni ni mają generalnej kompetencji do poświadczania odpisu dokumentów. Kompetencja taka (...) – przysługuje notariuszom, wobec czego jedynie odpis dokumentu poświadczony przez notariusza ma walor dokumentu urzędowego. (...)” http://www.sn.pl/orzecznictwo/uzasadnienia/ic/III-CZP-0014_06.pdf
Ważne!
Pełnomocnictwo może też zostać udzielone ustnie podczas rozprawy. Musi wtedy zostać zaprotokołowane.
Co powinno znaleźć się w treści pełnomocnictwa procesowego?
W treści pełnomocnictwie należy określić kto jest mocodawcą a kto pełnomocnikiem. Mocodawcą jest osoba udzielająca pełnomocnictwa. Pełnomocnikiem jest osoba uprawniona, której dane pełnomocnictwo zostaje udzielone (art. 87 K.p.c.). Należy podać jej imię i nazwisko. W przypadku, gdy jest to adwokat lub radca prawny należy podać również nazwę jego Kancelarii. Jeżeli pełnomocnikiem pracownika w sądzie pracy ma być członek jego rodziny, wówczas w niniejszym upoważnieniu należy podać kim dla pracownika jest pełnomocnik (np. synem). Należy określić również zakres udzielanego pełnomocnictwa.
Ważne!
Nie jest konieczne potwierdzanie notarialne udzielonego pełnomocnictwa. Od pełnomocnictwa ogólnego należy uiścić opłatę skarbową w kwocie 15 zł.
Wypowiedzenie oraz wygaśniecie pełnomocnictwa
Pełnomocnictwo może być wypowiedziane przez jedną z jego stron czyli mocodawcę lub pełnomocnika. Jeżeli pełnomocnictwo wypowiedział adwokat lub radca prawny wówczas obowiązany jest działać za stronę jeszcze przez dwa tygodnie, chyba że mocodawca zwolni go od tego obowiązku. Każdy inny pełnomocnik powinien, mimo wypowiedzenia, działać za mocodawcę przez ten sam czas, jeżeli jest to konieczne do uchronienia mocodawcy od niekorzystnych skutków prawnych (art. 94 par. 2 K.p.c.). W świetle art. 96 K.p.c. w razie śmierci strony udzielone pełnomocnictwo wygasa. Pełnomocnik procesowy działa wtedy do czasu zawieszenia postępowania.
Podstawa prawna:
- art. 86 - 96 K.p.c.
- art. 465 par. 1 K.p.c.
- wyrok SN z dnia 22 sierpnia 2003 r. , I PK 214/02 (OSNP 2004, nr 16, poz. 282)
- postanowienie SN z dnia 28 lutego 2002 r., III CZ 11/02
- postanowienie SN z dnia 20 maja 2004 r., I PZ 6/04
- uchwała SN z dnia 30 marca 2006r.,III CZP 14/06
Stan prawny na 18 marca 2013 rokuroku
