Wniosek o urlop bezpłatny
Jaka
jest sytuacja pracownika w okresie urlopu bezpłatnego
1. Brak wynagrodzenia za pracę, brak prawa do zasiłku chorobowego.
Pracownik w okresie urlopu bezpłatnego udzielonego mu na podstawie art. 174 par. 1 K.p. nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia a pracodawca nie opłaca za niego składek zusowskich. Oznacza to, że jeżeli w czasie urlopu bezpłatnego pracownik zachoruje, wówczas nie otrzyma wynagrodzenia chorobowego o którym jest mowa w art. 92 par. 1 K.p. lub zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy w czasie urlopu bezpłatnego (art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy zasiłkowej tj. Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - tekst jedn.: Dz.U z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.). Co istotne, choroba pracownika nie przedłuży też jego urlopu bezpłatnego. Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 30 sierpnia 1973 r., I PR 408/73 (OSNC 1974, nr 5, poz. 96): „Choroba pracownika w okresie urlopu bezpłatnego nie powoduje wyłączenia czasu trwania choroby z okresu urlopu i przedłużenia tego okresu o czas choroby”.
2. Obniżenie proporcjonalne urlopu wypoczynkowego.
Urlop bezpłatny trwający krócej niż 1 miesiąc w roku kalendarzowym nie powoduje obniżenia wymiaru urlopu wypoczynkowego. W przypadku urlopu bezpłatnego trwającego co najmniej miesiąc lub dłużej obniżony zostaje jego wymiar o 1/12 jego wymiaru za każdy miesiąc urlopu bezpłatnego.
Przykład:
1. Pracownik A. zatrudniony na czas nieokreślony na cały etat ma prawo do 26 dni wypoczynku. W dniach od 10 do 20 maja 2010 r. przebywał na urlopie bezpłatnym. Urlop ten nie wpłynie na pomniejszenie jego urlopu wypoczynkowego, ponieważ trwał on krócej niż miesiąc. Nie ma w tym przypadku zastosowania art. 155 [2] par. 1 K.p.
2. Pracownik B. jest zatrudniony u pracodawcy 5 lat w pełnym wymiarze czasu pracy ( druga umowa zawarta na czas określony). Od 1 stycznia do 31 marca 2010 r. korzystał z urlopu bezpłatnego w celu dokończenia pisania pracy licencjackiej. Pula urlopowa pomniejszona została o 5 dni wypoczynku za okres od stycznia o marca br. tj. okres urlopu bezpłatnego. Obliczony on został po powrocie pracownika z urlopu bezpłatnego. Aktualny wymiar urlopu wypoczynkowego pracownika B. do wykorzystania w 2010 r. wynosi - 9/12 z 20 dni czyli 15 dni .
Co ważne, gdy urlop bezpłatny udzielony jest np. na 2 i pół miesiąca , wtedy „(...) przy proporcjonalnym obniżeniu wymiaru urlopu wypoczynkowego zgodnie z art. 155 [2] par. 2 Kodeksu pracy, za miesiąc uważa się łącznie 30 dni” (par. 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997r. w sprawie szczegółowych zasad udzielenia urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop– Dz.U. z 1997 r. nr 2, poz. 14). W sytuacji, gdy urlop bezpłatny udzielony został na cały rok kalendarzowy, wtedy za ten rok urlop wypoczynkowy nie należy się wcale.
3. Nie wliczanie do uprawnień pracowniczych
Okres urlopu bezpłatnego w świetle art. 174 par. 2 K.p. nie wlicza się do okresu pracy od którego zależą uprawnienia pracownicze. Dotyczy to:
- długości okresu wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony;
- wymiaru urlopu wypoczynkowego;
- wysokości odprawy pieniężnej przy zwolnieniach grupowych;
- wysokości odprawy emerytalnej;
- wysokości nagrody jubileuszowej;
- wysokości tzw. „trzynastej pensji.
4. Brak prawa do wypowiedzenia umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia
Podczas urlopu bezpłatnego pracodawca nie może rozwiązać z pracownikiem umowy o pracę za wypowiedzeniem ( art. 41 K.p.) lub wypowiedzieć mu warunków pracy i płacy (art. 42 K.p.) Wyjątek stanowią zwolnienia grupowe w trybie Ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.(Dz.U. z 2003 r. nr 90 poz. 844 ze zm.) Na podstawie niniejszej ustawy, pracodawca może zwolnić pracownika, jeżeli przebywa on na urlopie trwającym „(...) co najmniej 3 miesiące”. Stanowi o tym art.5 ust. 3 ustawy w powiązaniu z art. 10 ust. 1 ustawy . Przepis ten odnosi się do wszystkich urlopów pracowniczych z wyłączeniem urlopu macierzyńskiego .
Wyjątek stanowi ogłoszenie upadłości lub likwidacji pracodawcy (art. 41[1] par. 1 K.p.). Przez ogłoszenie upadłości należy rozumieć ogłoszenie upadłości przez Sąd Rejonowy – Sąd Gospodarczy. W świetle wyroku SN z dnia 18 stycznia 1989 , I PRN 62/88 (OSP 1990, nr 4, poz. 204) przez likwidację zakładu pracy należy rozumieć całkowite, stałe, faktyczne unieruchomienie zakładu pracy jako całości a nie jedynie likwidacja jednostki organizacyjnej tego zakładu.
W czasie trwania urlopu bezpłatnego umowa o pracę może zostać rozwiązana w drodze czynności prawnej dwustronnej , czyli porozumienia stron (art. 30 par. 1 pkt 1 K.p.) lub w trybie art. 52 par. 1 K.p.
Podstawa prawna:
- art. 174 K.p.
Stan prawny na 19 maja 2010 r.
