Te 4 dni urlopu na żądanie nie zwiększają wymiaru urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi, tylko się mieszczą w jego wymiarze tj. w 20 lub w 26 dniach (art.154 par.1 K.p.). Co ważne, nie są objęte planem urlopowym u pracodawcy.
Pracownicy, którzy podjęli zatrudnienie po raz pierwszy w swoim życiu zawodowym, również mogą skorzystać z 4 dni urlopu na żądanie przysługujących na dany rok kalendarzowy, po uzyskaniu prawa do pierwszego urlopu.
Sprawdź również :
Urlop - czym jest i jakie są jego rodzaje ?
Urlopy - rodzaje urlopów, zasady udzielania
Sposób zgłoszenia
Urlop na żądanie musi być pracownikowi udzielony na każde jego żądanie, przy czym nie musi być ono wyrażone na piśmie. Można je również zgłosić ustnie pracodawcy albo telefonicznie. Pracownik może zażądać udzielenia mu urlopu najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia.
Termin zgłoszenia
Termin najpóźniejszego zgłoszenia urlopu na żądanie, nie dotyczy godzin pracy danego pracownika, lecz godzin pracy zakładu w danym dniu kalendarzowym wykorzystywania urlopu. Istotne jest więc, by w danym dniu pracownik skutecznie przekazał swoje oświadczenie woli o skorzystaniu z prawa do urlopu na żądanie. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2006 r. (I PK 128/06) stwierdził, że "(...) pracownik, który składa wniosek o udzielenie urlopu na żądanie, powinien dokonać tej czynności najpóźniej pierwszego dnia wypoczynku, przed rozpoczęciem swojego dnia pracy".
Ważne!
Możliwe jest wykorzystanie przez pracownika 4 dni urlopu na żądanie jednorazowo albo wykorzystywanie ich pojedynczo. Decyzja o wykorzystaniu urlopu na żądanie należy wyłącznie do pracownika. Nie podlega ocenie pracodawcy. Pracownik nie musi podawać przyczyny zażądania urlopu w danym dniu.
Tylko w danym roku kalendarzowym
Limit 4 dni urlopu, które muszą być pracownikowi udzielone na jego żądanie, odnosi się do roku kalendarzowego. Jeżeli więc u dotychczasowego pracodawcy pracownik wykorzystał już 4 dni urlopu na żądanie, to kolejny pracodawca w danym roku kalendarzowym nie ma już obowiązku udzielania pracownikowi urlopu na żądanie.
W przypadku, gdy pracownik nie wykorzysta w danym roku kalendarzowym urlopu na żądanie w pełnym wymiarze 4 dni, to dni te nie zwiększają wymiaru urlopu na żądanie w kolejnym roku kalendarzowym. Niewykorzystana przez pracownika w danym roku kalendarzowym część urlopu udzielanego na żądanie staje się w dniu 1 stycznia kolejnego roku kalendarzowego urlopem, do którego stosuje się takie same zasady jego wykorzystywania jak do pozostałej części urlopu.
Nie obowiązuje zasada proporcjonalności
Do 4 dni urlopu udzielanego na żądanie nie stosuje się również zasady proporcjonalności. Oznacza to, że jeżeli stosunek pracy ustaje np. w maju, to pracownik może zażądać udzielenia mu 4 dni urlopu. Także w przypadku podjęcia pracy przez pracownika w listopadzie danego roku kalendarzowego przysługuje mu prawo skorzystania z 4 dni urlopu na żądanie, o ile nie wykorzystał ich u poprzedniego pracodawcy w roku kalendarzowym w którym podjął kolejne zatrudnienie.
Ważne!
Łączny wymiar urlopu wykorzystanego przez pracownika na zasadach i w trybie określonych w art. 167[2] K.p. nie może przekroczyć w roku kalendarzowym 4 dni, niezależnie od liczby pracodawców, z którymi pracownik pozostaje w danym roku w kolejnych stosunkach pracy.
Pracownik niepełnoetatowy
Pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy (np. 1/2 etatu) przysługują również 4 dni urlopu na żądanie na takich samych zasadach jak dla pozostałych pracowników. Udzielane są one w dni pracy pracownika a rozliczane w godzinach jego pracy (art.154[2]par.1 K.p.).
Pracownik zatrudniony w równoważnym systemie czasu pracy
Podobnie należy postępować przy udzielaniu urlopu na żądanie pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, których dobowy wymiar czasu pracy wynosi więcej niż 8 godzin, np. pracownicy zatrudnieni w równoważnym systemie czasu pracy.
Przykład:
Pracownik jest zatrudniony w równoważnym systemie czasu pracy i wykonuje pracę przez 12 godzin na dobę. Jeśli pracownik ten wystąpi o udzielenie 2 dni urlopu na żądanie, to wykorzystanie tych 2 dni spowoduje "skonsumowanie" 24 godzin urlopu i pracodawca odpisze z puli urlopowej tego pracownika 24 godziny. Pracownikowi natomiast do końca roku kalendarzowego pozostanie jeszcze możliwość dwukrotnego skorzystania z urlopu na żądanie.
Podstawa prawna:
- art.167[2] Kodeksu pracy
Stan prawny na 17 stycznia 2012 roku
