Co powinna zawierać umowa zlecenia ?
Jedną z form zatrudnienia stanowi umowa zlecenia. Jest to stosunek cywilnoprawny uregulowany w art. 734 – 751 Kodeksu cywilnego ( dalej: K.c.). Stronami umowy mogą być osoby fizyczne lub osoby prawne : zleceniodawca (dający zlecenie) i zleceniobiorca (przyjmujący zlecenie). Umowa zlecenia w swojej treści powinna określać:
1) miejsce oraz datę jej zawarcia;
2) określenie stron umowy;
3) rodzaj wykonywanej czynności;
4) miejsce wykonywania zlecenia;
5) datę jego rozpoczęcia i zakończenia;
6)
ustalone wynagrodzenie;
7) termin oraz formę zapłaty.
Strony umowy mogą w niej zawrzeć również postanowienia dodatkowe np. powierzenie w uzasadnionych przypadkach wykonania zlecenia osobie trzeciej, ustalenie dni wolnych dla zleceniobiorcy ( surogat płatnego lub bezpłatnego urlopu wypoczynkowego ), okres wypowiedzenia umowy. Umowa zlecenia jako „ umowa starannego działania” polega na wykonaniu określonej czynności dla zleceniodawcy. Co ważne, przyjmujący zlecenie nie odpowiada za jego rezultat.
Przykładem pracy na umowę zlecenia jest : sprzątanie pomieszczeń, wprowadzanie określonych danych do systemu komputerowego, udzielenie lekcji języka obcego dla określonej grupy osób, roznoszenie ulotek, opieka nad dziećmi, akwizycja.
Brak statusu pracownika
Do umowy zlecenia nie stosuje się przepisów Kodeksu pracy oraz wydanych na jego podstawie rozporządzeń ministerialnych związanych z uprawnieniami pracowniczymi. W świetle art. 2 Kodeksu pracy zleceniobiorca nie posiada statusu pracownika, gdyż nie ma zawartej z zatrudniającym go podmiotem umowy o pracę. Chodzi w tym przypadku o prawo do urlopu wypoczynkowego, urlopu macierzyńskiego, urlopu wychowawczego, płatnych zwolnień od pracy. Zleceniobiorcy przysługują tylko te prawa, które wynikają z postanowień dodatkowych zawartych przez strony umowy.
Przykład:
Pan Stefan od ponad roku pracuje w firmie X na umowie zlecenia jako pracownik gospodarczy. Po trzech miesiącach pracy wystąpił on do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie mu dwóch dni urlopu wypoczynkowego. Zleceniodawca odmówił, tłumacząc, że posiada on umowę cywilnoprawną w której nie ma żadnego zapisu o udzielaniu jakichkolwiek urlopów wypoczynkowych.
Dopuszczalna jest możliwość zawarcia przez strony umowy klauzuli, która zapewniałaby płatny lub bezpłatny wypoczynek (umowy długotrwałe). W takim przypadku dający zlecenie powinien czas wypoczynku określić w dniach. Pełniłby on namiastkę urlopu wypoczynkowego. Jeżeli takiego zapisu nie ma, wtedy dający zlecenie wypoczynku zleceniobiorcy nie udzieli. Nie ma bowiem przepisu, który nakazywałby zleceniodawcy ustawowe udzielanie dni wolnych.
W wyroku z dnia 10 października 1980 r., I PRN 100/80, Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że prawo do urlopu przysługuje pracownikowi, a więc osobie świadczącej pracę na podstawie stosunku pracy bez względu na podstawę prawną jej powstania.
Podstawa prawna:
- art. 2 K.p.;
- art. 734 – 751 K.c. ;
- wyrok Sądu Najwyższego z dnia z dnia 13 kwietnia 2000 r., I PKN 594/99 (OSNAPiUS 2001 nr 21, poz. 637)
Stan prawny na 14 stycznia 2011 roku
