Stosowanie do postanowień art. 56 ust. 1 pwp wynalazek może być uznany za tajny, jeżeli są kumulatywnie spełnione dwa kryteria:
1) wynalazek został stworzony przez polskiego obywatela
2) odnosi się do obronności lub bezpieczeństwa państwa
W omawiany przepisie znajdujemy wyliczenie tego typu wynalazków. Przy czym zwrot "w szczególności" wskazuje, że nie jest to katalog zamknięty. I tak wynalazkami odnoszącymi się do obronności państwa są w szczególności rodzaje broni lub sprzętu wojskowego oraz sposoby walki. Z kolei wynalazkami dotyczącymi bezpieczeństwa państwa są w szczególności środki techniczne stosowane przez służby państwowe uprawnione do wykonywania czynności operacyjno - rozpoznawczych, a także nowe rodzaje wyposażenia i sprzętu oraz sposoby ich wykorzystania przez te służby[1].
Zgłoszenia wynalazku tajnego w Urzędzie Patentowym można dokonać jedynie w celu zastrzeżenia pierwszeństwa do uzyskania patentu. W czasie, kiedy zgłoszony do objęcia ochroną wynalazek pozostaje tajny, Urząd Patentowy nie rozpatruje takiego zgłoszenia (art. 58 ust.1 pwp).Nadto nie dokonuje się też ogłoszenia o takim zgłoszeniu.
Zgodnie z art. 57 ust. 2 pwp o tajności wynalazku dotyczącego obronności lub bezpieczeństwa państwa postanawiają odpowiednio: minister właściwy do spraw obrony narodowej, minister właściwy do spraw wewnętrznych lub szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
W odniesieniu do tego typu wynalazków to Skarb Państwa jest podmiotem prawa do patentu. Przy czym jest on reprezentowany przez wspomnianego już ministra do spraw obronności narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Często podkreśla sie w literaturze, że pozbawienie uprawnionego prawa do patentu w konsekwencji zakwalifikowania danego rozwiązania jako wynalazku tajnego należy traktować jako wywłaszczenie. Prawo to jest transferowane na Skarb państwa za odszkodowaniem o wysokości ustalanej według wartości rynkowej (art. 59 ust. 2 pwp). Przy czym nie jest to jedyna droga ustalania jego wysokości. Otóż można dokonać tego na drodze właściwego porozumienia. Przy czym, gdy ten sposób zawiedzie, wówczas ustala je odpowiednio minister właściwy do spraw obrony narodowej, minister właściwy do spraw wewnętrznych lub Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Takie odszkodowanie jest wypłacane ze środków budżetu państwa jednorazowo bądź co roku w częściach w okresie czasu nie przekraczającym 5 lat[2].
[1] A. Szewc, G. Jyż, Prawo własności przemysłowej, wyd. 2, C.H. Beck, Warszawa 2011, s. 93.
[2] A.M. Dereń, Ochrona własności intelektualnej w obrocie gospodarczym, Oficyna Wydawnicza PWSZ, Nysa 2011 s. 110-112.
