Przepisy Kodeksu cywilnego wskazują, że testament może zostać podważony w sytuacji, gdy są ku temu odpowiednie przesłanki. Często są to dość oczywiste błędy, przykładowo brak podpisu testamentu, sporządzenie testamentu wspólnego czy też nieodpowiednia forma testamentu odręcznego. W takich sytuacjach sąd jest w stanie wskazać na takie pomyłki od razu w toku postępowań o stwierdzenie nabycia spadku. Są jednak i takie sytuacje, gdy podważenie spadku jest znacznie trudniejsze i wymaga zgromadzenia odpowiednich dowodów.
Kiedy testament nie jest ważny?
Oprócz oczywistych błędów formalnych dotyczących testamentów, zgodnie z art. 945 § 1 Kodeksu cywilnego istnieje możliwość podważenia ważności testamentu w następujących sytuacjach:
-
w przypadku, gdy spadkodawca był w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podejmowanie decyzji i wyrażenie swojej woli
-
gdy przypuszcza się, że spadkodawca działał pod wpływem błędu, a w przeciwnym przypadku nie sporządziłby testamentu tej treści
-
pod wpływem groźby
W nawiązaniu do pierwszego podpunktu, możliwe jest obalenie ważności testamentów własnoręcznych oraz notarialnych w sytuacjach, gdy można wskazać na trwałe naruszenie czynności umysłowych spadkodawcy. Przyczyną może być choroba Alzheimera, niepoczytalność, zespół psychoorganiczno-otępienny, niemniej jednak nie zawsze jest to możliwe.
Dowody potrzebne do podważenia testamentu
Zależnie od domniemanej przyczyny nieważności testamentu należy zebrać odpowiednie dowody, które będą mogły stać się podstawą do jego podważenia. W przypadku niepoczytalności są to głównie zeznania lekarzy, orzeczenia lekarskie oraz zeznania świadków. Gdy przypuszcza się, że spadkodawca działał pod wpływem błędu, wówczas potrzebne będą dokumenty i korespondencja ze spadkodawcą oraz zeznania świadków. Gdy chodzi o groźby, wówczas także stosuje się podobne dowody – świadkowie, nagrania, orzeczenia sądu, gdy pojawiały się groźby karalne.
Również u podstawy obalenia testamentu może znajdować się fałszerstwo – w tym przypadku potrzebne jest dokonanie porównania pisma spadkodawcy z pismem na dokumencie. Konieczne może być powołanie biegłego – grafologa.
Terminy
Na nieważność testamentu należy powołać się w terminie do 3 lat od dnia, w którym osoba wnioskująca dowiedziała się o jego nieważności, ale nie później niż 10 lat od dnia, w którym nastąpiło otwarcie spadku.
W skomplikowanych sprawach dotyczących podważenia i obalenia testamentu warto skonsultować się ze specjalistami w tej właśnie dziedzinie. Gdy potrzebują Państwo profesjonalnej pomocy w dziedzinie testamentów i spadków w Krakowie, wsparciem służy Kancelaria Prawna Sylwia Bartoszuk, która oferuje kompleksowe usługi prawne dla osób fizycznych i prawnych.
