AKTUALIZACJA:
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5.12. 2013 r. w sprawie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego
Zarówno przed zmianą, jak i według nowych zasad, o świadczenia opiekuńcze w postaci świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego mogą ubiegać się wyłącznie opiekunowie obciążeni obowiązkiem alimentacyjnym wobec danej osoby niepełnosprawnej. Są to w szczególności krewni w linii prostej oraz rodzeństwo osoby niepełnosprawnej. Obowiązek ten, jak i kolejność alimentacji, określa Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
Świadczenie pielęgnacyjne
Świadczenie pielęgnacyjne, w kwocie 620 zł miesięcznie, przysługuje bez względu na wysokość dochodów.
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje:
1) matce albo ojcu,
2) opiekunowi faktycznemu dziecka,
3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną,
4) innym osobom, obciążonym obowiązkiem alimentacyjnym, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności:
pod warunkiem że,
- nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:
1. nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub
2. w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia.
Niezbędne dokumenty
- wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego,
- uwierzytelniona kopia dokumentu tożsamości osoby ubiegającej się o świadczenie pielęgnacyjne,
- orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności rodziców, w przypadku gdy o świadczenie pielęgnacyjne ubiega się o soba inna niż spokrewniona w pierwszym stopniu,
- dokument potwierdzający naukę w szkole lub szkole wyższej jeżeli niepełnosprawność powstała między 18 a 25 rokiem życia,
- postanowienie sądu o ustanowieniu rodziny zastępczej w przypadku gdy o świadczenie ubiega się spokrewniona rodzina zastępcza,
- zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki, albo oświadczenie o niekorzystaniu przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym lub oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań,
- inne dokumenty niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia w zależności od sytuacji rodziny.
Za osoby otrzymujące świadczenie pielęgnacyjne z budżetu państwa opłacane są składki emerytalne, rentowe i zdrowotne.
Osoby otrzymujące świadczenie pielęgnacyjne spełniające nowe, obowiązujące od 1 stycznia 2013 r. warunki ustawowe, w okresie od kwietnia do grudnia 2013 r. mają również prawo do przyznawanego z urzędu dodatku w wysokości 200 zł miesięcznie na podstawie rządowego programu wspierania osób otrzymujących świadczenie pielęgnacyjne.
Łączna wysokość wsparcia dla osób otrzymujących obecnie świadczenie pielęgnacyjne wynosi więc 820 zł miesięcznie.
Nowe świadczenie - specjalny zasiłek opiekuńczy
Specjalny zasiłek opiekuńczy, w kwocie 520 zł miesięcznie, przysługuje osobom, w których dochód netto rodziny sprawującej opiekę oraz wymagającej opieki nie przekracza 623 zł na osobę (na podstawie dochodów z roku poprzedzającego okres zasiłkowy z uwzględnieniem utraty i uzyskania dochodu). Od 1 listopada 2014 r. kryterium to wynosić będzie 664 zł.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, obciążonym obowiązkiem alimentacyjnym, jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Niezbędne dokumenty
- wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego,
- kserokopia dokumentu stwierdzającego tożsamości osoby ubiegającej się o zasiłek (dowód osobisty lub paszport wraz z oryginałem do wglądu),
- orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności osoby wymagającej opieki,
- dokumenty potwierdzające stopień pokrewieństwa pomiędzy osobą sprawującą opiekę a osobą wymagającą opieki (akt urodzenia, dowód osobisty, akt małżeństwa),
- zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki, albo oświadczenie o niekorzystaniu przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym lub oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań,
- zaświadczenie z urzędu skarbowego o wysokości dochodów uzyskanych w roku poprzedzającym okres zasiłkowy lub oświadczenie każdego pełnoletniego członka rodziny,
- zaświadczenie o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne, lub oświadczenie każdego pełnoletniego członka rodziny,
- zaświadczenie właściwego organu gminy lub nakaz płatniczy o wielkości gospodarstwa rolnego, lub oświadczenie każdego pełnoletniego członka rodziny,
- inne oświadczenia i dowody niezbędne do ustalenia prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Za osoby otrzymujące specjalny zasiłek opiekuńczy opłacane są także z budżetu państwa składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i zdrowotne.
Osoby, które spełniają nowe warunki otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego specjalnego zasiłku opiekuńczego, powinny składać wnioski o przyznanie świadczenia. Organy realizujące świadczenia rodzinne (najczęściej są to ośrodki pomocy społecznej) mają obowiązek takie wnioski przyjmować i bezzwłocznie je rozpatrywać.
Szczegółowych informacji na temat aktualnych warunków otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego w indywidualnej sprawie, osoby zainteresowane powinny uzyskać w swojej gminie.
Od decyzji administracyjnej wydanej przez urząd w sprawie przyznania, bądź jego odmowy przysługuje prawo wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego za pośrednictwem Urzędu, który wydał decyzję, w terminie 14 dni od doręczenia decyzji. Odwołanie nie podlega opłatom.
Żródło: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej - www.mpips.gov.pl
