redaktor 24 lutego 2013 Czy zawsze istnieje obowiązek zapłaty zachowku dla osób uprawnionych?

Wydziedziczenie prawne

Zachowek nie należy się, jeżeli miało miejsce wydziedziczenie prawne  w testamencie kogoś ze spadkobierców. Na podstawie art. 1008 Kodeksu cywilnego (dalej: K.c.) spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych ( dzieci), małżonka albo rodziców zachowku, jeżeli uprawniony do zachowku:

1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;

2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;

3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Co istotne, zstępni wydziedziczonego zstępnego  są uprawnieni do zachowku ( art. 1011 K.c .).

Sprawdż:

Testament z wydziedziczeniem - wzór z omówieniem

Umowa o zrzeczeniu się dziedziczenia

W świetle art. 1048 K.c., przez umowę z przyszłym spadkodawcą, każdy spadkobierca ustawowy może zrzec się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta za życia spadkodawcy i mieć formę aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Skutkiem umowy o zrzeczenie  się praw do spadku jest objęcie nim także zstępnych zrzekającego się. Wtedy zrzekający się oraz jego zstępni, zostają wyłączeni od dziedziczenia, tak jakby nie dożyli otwarcia spadku ( art. 1049 K.c.).

Odrzucenie  spadku

Spadkobierca, który złożył w imieniu własnym oraz w imieniu niepełnoletnich dzieci za wcześniejszą zgodą sądu rodzinnego i opiekuńczego oświadczenie o odrzuceniu spadku w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swego powołania nie może również żądać zachowku. Z art. 1020 K.c. jest on wtedy wyłączony od dziedziczenia. To samo dotyczy jego niepełnoletnich dzieci.

Zobacz:

Co powinno zawierać oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku?
Zabezpieczenie małoletniego dziecka przed zobowiązaniami zmarłego

Umowa dożywocia

Umowa dożywocia pozwala uniknąć obowiązku zapłaty zachowku.  Reguluje  ją  art. 908 par. 1 K.c. Ustawodawca podaje w nim: Jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Podstawa prawna:

- art. 908 par. 1, art. 1008, art. 1011, art. 1015 par. 1, art. 1020, art. 1048, art. 1049 Kodeksu cywilnego

Stan prawny na 24 lutego 2013 roku